Herfstkleuren
‘Ervaar de combinatie van de rust van de yoga en het expressieve van de bewegingsexpressie’, lokt een yogapraktijk: ‘Doe mee met de workshop herfstkleuren’. Zelf ervaar ik herfstkleuren liever in het bos dan in een werkwinkel over het expressieve van de expressie. Wingerd, fluweelboom, Amerikaanse eik hebben het rood op de bladeren staan; diepdonkerrood. Berken kiezen voor geel.
Ik hoor vaak mensen zeggen dat wetenschappelijke verklaringen van mooie dingen de schoonheid ervan en verwondering erover doen afnemen. Bij mij is het tegendeel het geval, maar ik zou niet willen dat u herfstkleuren minder mooi vindt door mijn stukje. Stop dan nu met lezen.
Herfstbladeren krijgen geen kleur, ze verliezen kleur. Ze ontgroenen. Het bladgroen bevat chlorofyl – de zonnepaneeltjes die energie opslaan voor de fotosynthese. Als de zon laag staat, laat op komt en vroeg onderduikt, kan een boom dat kostbare spul beter in zijn takken bewaren voor het volgende seizoen. Zijn blad kan de boom dan loslaten, zodat hij in de schrale wintermaanden geen grote sapstroom nodig heeft. Zonder bladgroen krijgen carotenen de overhand, gele en oranje kleurstoffen. Sommige bladsoorten vormen in de herfstzon rode flavonoïden, stoffen die ook fruit rood kleuren en die beschermen tegen zonnebrand. Waarom bomen die eveneens kostbare stof aan stervend blad besteden, is onder biologen punt van discussie.
Als bomen hun blad laten vallen, sluiten ze de bladsteeltjes af met een breekbaar kurklaagje. In kale kruinen hangt soms een afgeknapte tak met bruin blad. Die tak brak in de zomer, voordat het kurklaagje gevormd werd. Het blad is wel dood maar mist het breekbare kurklaagje en valt niet af. Het mist het expressieve van de bewegingsexpressie.