Elke zomer gebeurt het weer: de eerste zwanebloem. Een paars met roze waaier op een hoge stengel in een sloot. Prachtig. Ik wilde ze zo graag in de sloot naast ons huis, dat ik verderop een zwanebloem lostrok en bij ons vrijliet. De plant redde het niet. Misschien was het water nog te schoon. We hadden toen één van de schoonste wateren van Nederland, dankzij het waterzuiverende rietveld waar het wijkwater doorheen cirkelde. Zwanebloemen willen graag wat voedingswaarde in het water en stellen het op prijs als de bodem soms wordt omgewoeld. Later werd de bodem omgewoeld door een brullend baggervaartuig. Het zuiverende rietveld werd elk jaar te kort gemaaid, zodat het riet rotte en het water vies werd. Krabbescheer en andere kwetsbaren trokken zich terug. Zwanebloemen verschenen. Ik kreeg er een paar van de buurvrouw voor mijn verjaardag. Als ik landplanten krijg voor in de tuin, worden die altijd meteen opgegeten door slakken. Waterplanten leken me een duurzamer cadeau.

Zwanebloemen houden van voedselrijk water, en dus van een beetje watervervuiling met fosfaten en nitraten. Daarvoor kun je in ons bekunstmeste land altijd aanschuiven. Maar in de jaren zeventig zongen de bloemen hun  zwanenzang en haalden ze met stip de Rode Lijst. We wisten onze wateren zo te vergiftigen, dat zwanebloemen verdwenen. Sindsdien is dankzij milieuregels het water schoner geworden. Nu is het weer vies en voedselrijk, maar niet te giftig voor zwanebloemen. Zelfs krabbescheer zie ik her en der terugkeren.

En de zwanebloemen van buurvrouw in onze sloot? Helaas zijn ze door twee jongetjes uitgerukt. De jongetjes propten ze door willekeurige brievenbussen en moesten daar om giechelen.