In de wit berijpte velden vallen me kleine zandhopen op. Molshopen? Nee, door de kijker blijken het hazen te zijn. Mensen willen graag weten hoe de hazen lopen. Hazen kunnen met hun brede, harige achterpoten razendsnel rennen. Zij maken in volle vaart haakse bochten waarmee ze hun belagers soms kunnen ontwijken, maar soms ook een voordeel geven – de vijand kan de hoeken afsnijden. Hazen huppelen meestal, maar kunnen sprongen maken van meer dan drie meter.

Achtervolgers van hazen zijn vaak honden. Honden zaaien meer paniek in de natuur dan hun baasjes beseffen. De baasjes van jachthonden beseffen dat beter. Hazen worden nog steeds bejaagd, ook al is hun aantal in de jaren zeventig fors gekelderd. Op het uitgeklede platteland is voor hazen in het veld geen dekking meer te vinden – elk oneffenheidje is platgewalst, alles is vlak, kaal en kort. Begroeide hoekjes die lang genoeg gevrijwaard blijven van landbouwmachines, om een nest jongen groot te brengen, zijn moeilijker te vinden dan toen het platteland nog niet plat was. Van de hazen wordt vervolgens een deel doodgeschoten voor de hazenpeper. Want zeker met Kerst is veel lekkerbekken een varkenshaas te min.

Op de minder intensief beboerde weilanden ten oosten van Groningen, met rietkragen en bosjes, zijn relatief veel hazen. Zeker sinds Natuurmonumenten het gebied beheert en er niet meer gejaagd wordt. Vandaar dat ik zoveel hazen zie. Maar hoe ze lopen? Niet. Ze zitten bewegingloos en drukken zich plat tegen de grond. Het lijkt me maar koud, zo zonder beschutting.

De hazen sparen hun energie. Nog even en de rammeltijd begint weer. Aan het eind van de winter rammelen hazen weliswaar van de honger, maar dat gerammel verwijst meer naar het schaamteloze versier- en paargedrag van de rammen, de hazenmannen. Ze rennen in groepen achter de vrouwen aan en rammen elkaar met hun poten. Ooit waren er groepen van tientallen rammelende hazen.

(Natuurdagboek Trouw maandag 23 jan. 2017)