Dat we dieren bijna uitroeien en ze dan op het nippertje voor uitsterven proberen te behoeden, is niks nieuws. Tijgers, vinvissen, gorilla’s, grutto’s – per dier besteden we duizenden euro’s aan maatregelen, om de vernietiging van hun leefgebied en exploitatie van de overgebleven dieren een beetje te compenseren.

Op de vraag het rijtje bedreigde diersoorten aan te vullen, zou u vast niet de zeeoor nomineren. Toch is dit schelpdier de uitroeiing nabij en was een zeeoor het eerste ongewervelde zeedier ter wereld dat de status van bedreigde soort kreeg. Dat betrof de zeeoor Haliotis sorenseni, een van de acht zeeoren die langs de Californische kust leven.

De geschiedenis van de bijna-uitroeiing van al die acht soorten is door schelpenkenner Jan Kuiper beschreven in het blad Spirula. Begin negentiende eeuw waren de zeeoren zeer algemeen aan de Californische westkust. Dat kwam door de jacht op zeeotters. Die dieren werden ook al bijna uitgeroeid, waarna hun prooien zich uitbreidden: zee-egels en zeeoren.

Zeeoren zijn ovale slakkenhuizen met een heel wijde opening. Ze leven op een grote voet waarmee ze over rotsen kruipen om wieren te grazen. Door gaatjes op hun rug kunnen ze ademen, geslachtscellen verspreiden en zich ontlasten.

Chinezen die als goudzoekers naar Amerika kwamen, exporteerden gedroogde zeeoren naar China. Begin twintigste eeuw namen Japanse immigranten die industrie over, met grootschaliger vangsttechnieken. De dieren waren in trek en brachten veel meer op dan biefstuk. Na de oorlog runden Amerikanen van Europese afkomst de sector, tot de schelpen zo zeldzaam werden dat de commerciële vangst in 1997 verboden werd. Maar alleen al het hobbyvangen bleek een te grote aanslag. Ook de hobbyvangst werd verboden, al gaat ie illegaal door en levert een grote zeeoor honderden dollars op. Met kunst- en vliegwerk proberen biologen zeeoren te kweken en uit te zetten…

(Natuurdagboek Trouw donderdag 17 december ’20)