Amersfoort aan zee

De kreet ‘Amersfoort aan zee’ is te danken aan An inconvenient truth, de film waarmee Al Gore in 2006 de wereld waarschuwde tegen klimaatverandering. Hij voorspelde dat we de helft van Nederland aan de zee zullen afstaan. De kust zou bij Amersfoort komen. Deze maand is er in het Rietveldpaviljoen te Amersfoort een kleine tentoonstelling ‘Amersfoort aan zee’.
Als geboren en getogen Amersfoorter nam ik er een kijkje. Er is werk te zien van creatievelingen uit allerlei disciplines. Er hangen foto’s, er staan beelden, er is een gedicht. De inspiratie komt uit zee, verder is er weinig verband tussen de objecten. Maar ze zijn beslist het aanzien waard. Vooral de foto’s van Sabrina Charehbili vind ik fraai. Al dan niet bedoeld zijn ze voor tweeërlei uitleg vatbaar. In stuifzand is een gezicht te zien. De op het water dobberende flesjes lijken te vliegen. Een strandwandelaar ziet eruit als een sfinx van zandsteen.
Behalve kunstzinnigheden zijn er oude foto’s te zien van een overstroming van de Eempolder, in 1916, toen Amersfoort alvast een tijdje aan (de Zuider)zee lag. Ook liggen er foto’s van opgegraven schelpen, die zo’n 120 duizend jaar geleden in de hier gelegen Eemzee leefden en die nu dertien meter diep in de bodem zitten. Het zijn soorten die bij Nederland uitgestorven zijn, maar die in de Middellandse Zee nog wel voorkomen en die dankzij de opwarming nu weer noordwaarts zouden kunnen verhuizen.
Amersfoort zou het aan zee trouwens niet gek doen – waarschijnlijk zou de hele in zee gezakte Randstad er wel willen wonen. Maar in 2019 bleek Al Gores ongemakkelijke waarheid toch nog te gemakkelijk. Geologisch onderzoek wees uit dat we inmiddels het CO2-gehalte van drie miljoen jaar geleden evenaren, en dat het destijds 2 à 3 graden warmer was. De zeespiegel lag zestien meter hoger. Amersfoort komt niet aan, maar onder zee te liggen, op een eilandje Bergkwartier na.
T/m 27-8, do-zo, €5,-
(Natuurdagboek Trouw woensdag 16 augustus 2023)