Aangeschoten brandganzen

Goed, brandganzen broeden dus aan de noordpool, omdat ze daar minder risico lopen op ziektekiemen. Daarover ging mijn natuurverhaaltje vorige week maandag. Er kwamen een paar reacties op, onder andere van een goochemerd die vroeg: “Maar waarom broeden dan niet álle brandganzen op Spitsbergen?”
Goeie vraag. Ik denk niet dat brandganzen in de lente een weloverwogen keus maken, al blijken vogels altijd weer slimmer te zijn dan wij mensen dachten. Maar brandganzen zijn qua broedplaats en winterverblijf geen avonturiers. Uitgebroed op Spitsbergen en met vader en moeder meegevlogen naar Nederland? Dan altijd broeden op Spitsbergen en overwinteren in Nederland. Tenzij er iets gebeurt waardoor dat niet meer kan. Het broedgebied raakt bijvoorbeeld vol, de ganzen moeten uitwijken.
In Nederland broeden nog maar dertig jaar brandganzen. Ze zijn volgens mij nakomelingen van aangeschoten ganzen die niet meer ver konden vliegen maar wel overleefden. De jacht die brandganzen moest verjagen, heeft de vogels juist binnengehaald! Nederland bleek met zijn moderne weilanden van zwaarbemest raaigras bovendien één groot fastfood-restaurant voor ganzen te zijn. Dat gras is echt een snelle hap – niet goed voor een atletische vliegprestatie maar heel goed voor een dikke buik.
Dat ganzen op Spitsbergen minder last hebben van ziekten, hoeft trouwens nog niet te betekenen dat ze daar een grotere overlevingskans hebben. Het kan zijn dat de Nederlanders wat minder kuikens grootbrengen, terwijl de Spitsbergers vaker sneuvelen tijdens de trek. Ik zeg niet dat het zo is, maar het zou kunnen.
Welke van de broedgebieden ook het beste is, beide plekken zijn goed genoeg voor het grootbrengen van kuikens en dus is het niet vreemd dat ganzen beide plekken gebruiken. Niet iedereen kan de beste plek hebben.
(Natuurdagboek Trouw maandag 28 dec. 2014)