Bij een aanpassing van de Opiumwet in 2019 werd een lijst paddenstoelen verboden. Het betreft tientallen soorten kaalkopjes met het tripmiddel psilocybe en twee amanieten met de bestanddelen muscimol en iboteenzuur: vliegenzwam en panteramaniet.

Het bezit, telen, vervaardigen, bereiden, bewerken, verwerken, verkopen, afleveren, verstrekken en vervoeren van deze paddenstoelen is verboden.

Dat is nou ook wat, want één van beide amanieten tiert welig in onze tuin: de vliegenzwam. Het bekende kinderliedje over kabouter Spillebeen die zat te wippen op een grote paddenstoel, rood met witte stippen, gaat dus over verboden drugs. Wat we ons nageslacht al niet opdringen!

Toch zie ik juridische stappen met vertrouwen tegemoet. De vliegenzwammen groeien er immers spontaan? We telen ze niet. En ze staan weliswaar in onze tuin, maar ik zie ze niet als bezit. En als ik ze weghaal, vervoer ik ze, wat verboden is.

De panteramaniet lijkt op de vliegenzwam, maar is grijs met witte stippen. Dat geldt ook voor de parelamaniet en de grauwe amaniet, maar die zijn door de mazen van de opiumwet geglipt.

Muscimol, zo lees ik op internet, roept gevoelens op van ‘lichtheid of loskoppeling van het lichaam, verhoogde zintuiglijke gevoeligheid (bijv. scherper gehoor of zicht), vervorming van ruimte en tijd, en vaak levendige, droomachtige visioenen.’ Dat klinkt niet onaangenaam. Maar voor u besluit de kabouter in u wakker te maken, leze u de effecten van iboteenzuur: ’misselijkheid, braken en slaperigheid, gevolgd door verwardheid, euforie, visuele en auditieve vervormingen, een gevoel van zweven en amnesie’. Niks mis met euforie, en een gevoel van zweven is misschien ook prettig, mits niet als kiezer, maar de rest, mwah.

Zou de bosmuis, die de bres in de vliegenzwam knaagde, levendig gedroomd hebben?

Gek genoeg definieert de wet verboden substanties als ‘stof van menselijke, dierlijke, plantaardige of chemische oorsprong, daaronder begrepen dieren, planten, delen van dieren of planten, alsmede micro-organismen’. Paddenstoelen zijn geen mensen, dieren, planten of micro-organismen. In geval van vervolging beroep ik me daarop.

(Natuurdagboek Trouw, donderdag 23 oktober ’25)