In weidevogelparadijs de Ripen in Friesland laten de meeste Nederlandse weidevogels zich zien en horen. Kieviten, grutto’s, wulpen, scholeksters, snippen, kluten, winter- en zomertalingen, slob-, krak-, kuif-, berg- en wilde eenden, kokmeeuwen, kwartels, witte en gele kwikstaarten, graspiepers en veldleeuweriken, boerenzwaluwen, kneutjes, grauwe en Canadese ganzen delen de honderd hectare met heldere sloten doorregen, modderig grasland.

Ooit was het overal op het platteland zo. Veldbioloog annex ecologisch adviseur Klaas Jager vertelt dat hier eind jaren ‘90 tweehonderd paar grutto’s broedden, tweeënhalf keer zoveel als nu. ‘Dat lijkt mooi, maar was al een veeg teken. In die tijd werden de weidevogels uit het boerenland verdreven en vluchtten ze naar oases zoals dit gebied. Op het boerenland was weinig meer te halen, zodat ook alle roofdieren naar deze snackbar togen. De weidevogels kampten bovendien met een afnemend voedselaanbod want ze eten allemaal insecten en die zijn in het monotone raaigras en door insecticiden drastisch afgenomen. Zo’n enclave als dit kan de teloorgang van weidevogels niet stoppen. De grutto is over 25 jaar uitgestorven, denk ik.’

Klaas onderbreekt zijn ontmoedigende betoog omdat er een paar zomertalingen overvliegen, met ratelende geluidjes. De witte wenkbrauw van de woerd licht op in de ochtendzon. Hier vinden die dwergeendjes nog voedsel en dekking voor hun nest. Dat geldt ook voor de grutto’s, watersnippen en wulpen. En de veldleeuweriken hoeven geen grasmaaiers te vrezen die hun kuikentjes verhakselen. In theorie kunnen we het platteland vogelvriendelijk beheren, als we het niet tot in de verste hoekjes zouden uitputten en opofferen aan maximale productie. Maar Klaas ziet het somber in: ‘de landbouwlobby is te sterk en probeert iedere rem op drijfmest, kunstmest of vergif tegen te houden.’

We zwijgen en luisteren naar de grutto’s, leeuweriken, snippen en wulpen. ‘Wat is dit prachtig,’ doorbreekt Klaas de vogelmuziek. ‘Mijn opa was keuterboer en zei: “het land is van niemand, het land is van iedereen, het land is voor de eeuwigheid”. Laten we hopen dat de politiek dat inziet, voordat de laatste oases ook op zijn!’

(Natuurdagboek Trouw woensdag 16 mei ’18)