Nederlandse zwarte spechten broeden vrijwel alleen in levende beukenbomen. Beuken doen het goed in Nederland. Je zou dus verwachten dat het goed gaat met zwarte spechten, maar hun wereld bestaat uit meer dan broedplekken. In die zin zijn ze net mensen: ze moeten eten. En dat eten vinden ze niet in beukenbomen, ook niet in eiken, maar in dennen, sparren en lariksen. En dat zijn nou net de boomsoorten die veel gekapt worden, omdat ze niet sinds mensenheugenis in Nederland voorkomen, en omdat ze uit de mode zijn.

De holen die zwarte spechten hakken, hebben een forse opening die vaak ovaal is. Als je onder een bewoond hol loopt, is de kans groot dat de specht zijn of haar rood gekruinde kop naar buiten steekt, om te zien wat er onder zijn oval office aan de hand is.

Zwarte spechten eten mierenlarven en -poppen en voeren die ook aan hun jongen. Tot voor kort werd gedacht dat ze uitsluitend mieren en mierenbroed aten, maar uit onderzoek van stichting BioSFeer, Sovon Vogelonderzoek en stichting Bargerveen is gebleken dat ze ook keverlarven eten en dat die larven zelfs essentieel zijn. Het aantal keverlarven dat de spechten eten hoeft niet groot te zijn om toch een groot deel van hun proviand te vormen. Die keverlarven zijn namelijk veel groter dan de mierenlarven.

De keverlarven die op het zwarte-spechtenmenu staan, zijn onder meer de larven van boktorren. Die boktorlarven leven in dood naaldhout. Zwarte spechten hakken ze met hun zeven centimeter lange boorhamersnavel zonder veel moeite uit de stam van een den, spar of lariks. Die larven eten het dode hout en als ze genoeg gegeten hebben, verpoppen ze zich tot kever en verlaten ze het hout. Ze laten dan een tunneltje achter met een ronde of ovale opening. De foto laat zo’n kevertunnel zien, een gaatje van een halve centimeter. Dode naaldbomen zitten er vaak vol mee. Geen wonder dat zwarte spechten daar voedsel zoeken.

(Natuurdagboek Trouw woensdag 4 november ’20)