Oude schoen

Eindelijk las ik de verhalen van Raymond Carver. Die verhalen stonden al bijna dertig jaar op mijn lijstje ‘te lezen’. Ik maak overal lijstjes van. Ooit zag ik een vacature voor ‘lijstenmaker’, maar ik houd het bij lijstjes. Ik las Carver en dan meteen al zijn 72 verhalen maar, in het twee jaar geleden in Nederland uitgebrachte Een kleine weldaad (Van Oorschot).
Carver is als schrijver vooral bekend van zijn korte verhalen. Hij schreef ook gedichten maar van romans kwam het niet. Zelf verklaarde hij dat hij het met kinderen en allerlei baantjes veel te druk had voor dat lange-termijn-werk. Zijn alcoholconsumptie zal ook niet geholpen hebben.
In interviews werd hem vaak gevraagd naar zijn sobere schrijfstijl. Hij zei dan een hekel te hebben aan mooischrijverij, en dat hij wars van stilistische kunstjes. ‘Een schrijver moet soms’, zo verklaart hij in Een kleine weldaad, ‘op het gevaar af niet voor vol te worden aangezien, gewoon naar het een of ander kunnen staan gapen – naar een zonsondergang of een oude schoen, in volkomen, eenvoudige verwondering.’
Ah, kijk, daar heeft ie me. Ik heb op het strand menige oude schoen gevonden en daar kan schoonheid in zitten. Over de herkomst ervan valt een heldhaftig, verdrietig of sterk verhaal te bedenken. Meestal vind ik ze op het strand van Schiermonnikoog, soms ook op het wad of in de kwelder. Op de wal zijn handschoenen in de meerderheid en vind ik zelden een losse schoen, maar het is wel eens gebeurd, in een bos. Wie verliest er nou één schoen? Op de overgebleven schoen hinkend moet je toch doorkrijgen dat er iets ontbreekt? Zou er een misdaad gepleegd zijn?
Veel van Carvers verhalen spelen zich af in de natuur. Een heel enkele keer is er zelfs een soort spannende climax. Meestal gaan die natuurverhalen over vissen en jagen. Daar heb ik niks mee, maar Carver weet het landschap sfeervol en beeldend te beschrijven, wat knapper is dan de meeste lezers beseffen, want landschapsbeschrijvingen zijn vaak domweg saai. Zelfs als er bij wijze van stilistisch kunstje een schoen in gezet wordt.
(Natuurdagboek Trouw, vrijdag 5 september ’25)