Toen ik ’s morgens de tuindeur opende en de hor dichtschoof, zag ik onderaan de hor een blaadje kleven. Ik pakte het om het weg te gooien, maar in mijn hand bewoog het. Het bleek een insect te zijn dat op een blaadje leek.

Het moet de hele nacht in de hor hebben gezeten, die als harmonica ineengedrukt was en het arme dier vastgeklemd had gehouden. Het was nog niet helemaal wakker en zat stil op mijn hand. Het had vleugels van anderhalve centimeter en even lange sprieten. Het was een schietmot, en wel Glyphotaelius pellucidus.

Wat zou er omgaan in het koppie van een uit een hor bevrijde, op een hand zittende schietmot? Na een tijdje fladderde het insect enigszins aangeschoten naar beneden, om zich vlak voor de landing te verheffen en tegen de schutting aan te vliegen, waarop het plaatsnam. Kon ik mooi een foto nemen.

Schietmotten leven een jaar, soms meerdere jaren als larve onder water. Ze boetseren een koker om zich heen van schelpjes, takjes, blaadjes, steentjes of ander stevig materiaal dat ze aan elkaar hechten met zijdeachtige bedrading. Ik heb er in Spanje eens meerdere door een drinkbak voor vee zien kruipen. Vanwege die kokers worden ze ook wel kokerjuffers genoemd. Het zijn alleen geen juffers, maar al evenmin motten; schietmotten vormen een insectenorde op zich. Waarom ze schiet- heten is me een raadsel. Hun larven zijn er in allerlei soorten en maten, sommige eten plantaardig afval, andere spannen tussen waterplanten een netje van zijde te spannen waarin ze waterbeestjes vangen. Maar schieten doen ze dacht ik geen van alle.

Er zijn zowat honderdtachtig soorten schietmotten bekend in Nederland. Als imago zijn ze er alleen in de warme maanden, en dan leven ze doorgaans niet lang. De mijne had het bijna wel heel kort gehouden, als ik hem per ongeluk vermorzeld had. Het beestje kwam vermoedelijk ’s avonds uit het water, net ontpopt, en vloog direct op het licht in huis af.

(Natuurdagboek Trouw dinsdag 29 mei 2018)