Libel als kuisheidsgordel

Libel als kuisheidsgordel

Bruinrode heidelibel v Foto Koos Dijksterhuis
Bruinrode heidelibel (v) Foto Koos Dijksterhuis

Stilstaand of langzaam stromend water, opdrogende modderpoelen; in vele wateren kunnen de larven van bruinrode heidelibellen leven. Ze leven op de ondiepe bodem en tussen oeverplanten. In de nazomer kruipen ze het water en hun huid uit. Die huid laten ze achter, als een zombie-insect: een leeg omhulsel met een open rug, met zes pootjes vastgeklampt aan een stengel van een waterplant.

Het moet een soort geboorte zijn, dat “uitsluipen”, zoals bij libellen de transformatie van larve naar imago heet. Na dat uitsluipen pompt de libel zijn lichaam en vleugels op, waarna zijn bestaan als vliegenier begint.

Mijn tuin grenst aan het water, en huisvest meerdere soorten libellen. De bruinrode heidelibel op de foto zit op een verdroogde hortensiabloem. Bruinrode heidelibellen sluipen tot in september uit en vliegen tot diep in de herfst. Ze lijken op steenrode heidelibellen, maar die hebben een zwart patroon op hun snuit, dat lijkt op een hangsnor. Beide soorten zijn rood, volwassen mannetjes althans. Op de foto zit een vrouwtje, met onder het een-na-laatste segment een uitstulpinkje naar onder – het eigootje.

Als imago vliegen ze rond om vliegen te vangen, rivalen af te schrikken en partners te verleiden. Is dat gelukt dan vliegen ze als tandem: het mannetje voor, met zijn achterste om de nek van het vrouwtje geklemd. Als het vrouwtje toe is aan de paring, of haar verzet opgeeft om van het gezanik af te zijn, buigt ze haar lijf onderlangs naar voren om met haar achterste de mannelijke onderbuikgevoelens te bespelen, zodat hij zijn zaad doneert.

Als de overdracht is volbracht voelt vooral de man voor een uitgebreid naspel. Hij blijft haar omhelzen tot ze haar eitjes in het water heeft afgezet. Dat zou vrouwvriendelijk kunnen klinken, maar dat is het niet per se. Zolang hij haar in zijn greep houdt, kan ze niet met andere mannen stoeien. Hij fungeert als kuisheidsgordel.

(Natuurdagboek Trouw maandag 23 september ’19)

DELEN

Eén gedachte over “ Libel als kuisheidsgordel

Reacties zijn gesloten.

Reacties zijn gesloten.