Bij en met vrienden in de Eifel togen wij twee dagen de velden in op zoek naar dagvlinders. In de Eifel houden nog aardig wat bloemrijke hooilandjes stand tegen de door de EU gesubsidieerde intensivering.

Voor dagvlinders hoef je geen einden te lopen, integendeel; rondhangen en kijken levert vaak meer op. Steeds meer vlinders zie je dan en zij zien jou allengs minder als iets levends, en komen soms dichtbij.

Een stukje dwars door zo’n wei levert wel een zwerm vlinders en ander gevleugelte op: grasmotjes, hommels, kevers en sprinkhanen. Van de vlinders houden bruine zandoogjes en zwartsprietdikkopjes wel van hoog gras. Oranje zandoogjes en geelsprietdikkopjes zoeken het wat schraler.

We zagen 25 soorten dagvlinders, waaronder de door mij verlangde grote weerschijnvlinders en het scheefbloemwitje. Maar mijn droomsoort zagen we niet: de apollovlinder.

Apollovlinders zijn zwart-witte schoonheden met ronde vleugels. Daarop staan rode stippen. Ze leven in de Alpen, en de enige plek waar ze dichter bij ons huis leven, is de Eifel. Daar heeft een restpopulatie het overleefd, terwijl de soort in de wijde omgeving uitstierf. Tot 2012 bleef de populatie stabiel maar sindsdien worden ze tijdens tellingen veel minder, soms zelfs bijna niet gezien. Misschien zijn ze al uitgestorven en anders duurt dat niet lang meer.

Daar balen de VVV’s van, want de laatste apollovlinders zijn een attractie. Er wordt zelfs gesnoefd over de Apolloweg, een smal en steil paadje over de kalkrijke, zon beschenen noordwand van de Moezel. Daar staan vele bloemen, waaronder wit vetkruid waar Apollo’s gek op zijn. Helaas zien we geen Apollovlinder. Over de oorzaak van hun verdwijning wordt gespeculeerd: verkeer, voedselgebrek, verruiging?

Het Apollopaadje slingert langs wijngaarden voor de Moezelwijn, op hellingen die zo steil zijn dat het bespuiten ervan veel tijd en inspanning zou vergen. Dat pakken ze dus moderner aan. Op borden wordt gewaarschuwd voor laag overvliegende helikopters die giftige wolken lozen. Dat betreft vooral fungiciden, maar zeker ook insecticiden. Chlorantraniliprole is zelfs speciaal bedoeld tegen rupsen.

Zou het kunnen dat Apollo die waarschuwing gemist heeft?

(Natuurdagboek Trouw, donderdag 7 augustus ’25)