Koekoeksbloemen en -jongen

Koekoeksbloemen en -jongen

Dagkoekoeksbloem. Foto Koos Dijksterhuis

Op een beschutte en zonnige plek aan een elzenbosrand zie ik koekoeksbloemen bloeien. Dat is laat! Of zijn ze vroeg? Ik denk laat. Er stonden veel uitgebloeide en afgestorven koekoeksbloemen bij de paar bloeiers; kennelijk de volhouders.

Dagkoekoeksbloemen zijn het, te herkennen aan hun brede, ingekerfde, roze bloemblaadjes. Echte koekoeksbloemen hebben sprietige bloemblaadjes. Avond- en nachtkoekoeksbloemen hebben witte bloemen.

Dagkoekoeksbloemen zijn prachtig, vooral als de lage winterzon van achteren door hun bloem schijnt. Dat gebeurt niet vaak, want het zijn zomerbloemen en ze richten zich naar de zon. Zijn ze uitgebloeid, dan vormen ze net als papavers een soort bekertjes vol op maanzaad lijkende zaadjes. Als die heen en weer zwiepen in de wind of nadat een mens of ander dier ertegen stoot, zwiepen die zaadkorreltjes weg. Ik verzamelde ze om in mijn tuin uit te strooien, en sinds ze aansloegen, zaaien ze zich vanzelf uit. Ideaal voor een afzijdige tuinier als ik.

Koekoeksbloemen danken hun naam aan de klodders spuug die er vaak opzitten. Dat zijn de schuimige nesten van schuimcicades, piepkleine springertjes. Daarvan dachten mensen vroeger dat het spuugklodders van koekoeken waren. De mensen denken soms de gekste dingen, zelfs nadat het tegendeel bewezen is.

Schuimcicades, ook wel spuugbeestjes genoemd, zijn er in de winter niet. Koekoeken ook niet, die zitten in Afrika. Ze verblijven ’s zomers kort in Nederland om te paren en een heleboel eieren in nesten van andere vogels te leggen. Een kind dat ter adoptie bij andere mensen wordt gedumpt, wordt ook wel een koekoeksjong genoemd.

Dat er op 24 december koekoeksbloemen bloeien, heeft voor zover ik weet geen symbolische betekenis. Als symbool zou ik avond- of nachtkoekoeksbloemen toepasselijker vinden, die openen zich ’s avonds en ’s nachts. Maar wie in koekoeksspuug gelooft, kan daar anders over denken.

(Natuurdagboek Trouw maandag 24 december 2018)

DELEN
Reacties zijn gesloten.