Overal op aarde blijft de zon vandaag ongeveer evenlang onder: ruwweg twaalf uur. Zo’n equinox of evening gebeurt als de zon loodrecht op de evenaar schijnt: rond 21 maart en 21 september. Dit jaar bereikt de zon dat hoogtepunt vanmorgen om 20 over 8.

De herfst begint. Op het zuidelijk halfrond begint de lente. Het verschil in daglengte komt doordat de aardas niet loodrecht staat op het vlak waarin we om de zon cirkelen. De aardas staat scheef en daardoor is soms de noordpool, soms de zuidpool meer naar de zon gericht. De noordpool wijst rond 21 juni het meest naar de zon, de zuidpool rond 21 december. Hoe verder van de evenaar, des te langer duurt de zomerdag en des te korter de winterdag. Voorbij de poolcirkel gaat de zon soms helemaal niet meer onder of op. Op de poolcirkel zelf is dat alleen midzomer of midwinterdag het geval: 21 juni of 21 december. Hoe dichter bij de pool, des te langer de poolzomer duurt. De zon cirkelt dan dag en nacht rond, vrij laag boven de horizon.

Op de geografische noordpool, dus op de noordelijkste punt van de wereld, cirkelt de zon het laagst en het langst rond. Geleidelijk spiraalt hij omlaag tot hij vandaag helemaal achter de horizon wegzakt. Hij is vanwege luchtspiegeling wellicht nog wat langer zichtbaar en zorgt ook nog een tijdje voor fraaie avondluchten, maar zal pas rond 21 maart weer opkomen. Op de geografische zuidpool komt hij vandaag juist op voor een dageraad van zes maanden.

Bij ons zijn vanaf nu de nachten langer dan de dagen. Nog 181 nachtjes slapen, dan is het weer lente.

(Natuurdagboek Trouw woensdag 23 sept. 2015)