Na mijn Natuurdagboek over de ananasgal laatst, stuurde Arnold Grosscurt mij zijn pas nieuwe boek Plantengallen. Dat is een lijvige uitgave in een harde kaft, met uitleg over en 1400 foto’s van ruim vierhonderd soorten gallen. Erin grasduinend raak ik onder de indruk van de verscheidenheid van die plantenwoekeringen en van het helse karwei dat zo’n boek moet zijn geweest. Insectenexpert Grosscurt was er tien jaar mee bezig.

Kleine oranje rondjes onder een boomblad zijn wellicht de gallen van een roestschimmel. Een knoeperharde verdikking in een rietstengel is vermoedelijk de behuizing van een made van de sigaarvlieg. Uitstulpingen in  distelstengels zijn waarschijnlijk veroorzaakt door een distelboorvlieg. Gallen zijn vergroeiingen en verdikkingen in planten, door de plant zelf gemaakt als reactie op de aanwezigheid van een galwesp, bladwesp, mineermot, galmug, galmijt of ander insect, of van een schimmel. De gal is een kraamkamer die opzwelt rond pas gelegde eitjes. Als die uitkomen bevinden de larfjes zich in hun eigen fouragekast, als een baarmoeder met placenta. Naarmate ze de gal van binnenuit opknagen, wordt hun bewegingsruimte groter, want nodig is omdat de larven groeien, tot ze zich tot vlieg, mot, wesp, mug of mijt verpoppen en de gal verlaten.

De distelboorvlieg boort haar eitjes in de stengel van een distel, waar vervolgens een gezwel groeit van soms wel een decimeter doorsnee. Akkerdistels zijn zeer algemene planten en als je erop let, kom je vroeg of laat wel een distel met gal tegen.

In Grosscurts boek (knnv, 49,95) lees ik dat de verse distelgal groen en vlezig is, maar dat ie later zwart en hard wordt. Er zitten meerdere holten in, elk met een witte larve. Die overwinteren in hun gerieflijke galkamer en komen in de lente als vlieg tevoorschijn, met zwarte zigzagbanden op hun vleugels. Waarschijnlijk wurmen ze zich naar buiten door de gang waardoor hun moeder het ei naar binnen boorde.

(Natuurdagboek Trouw woensdag 1 nov. 2017)