De witte kwikstaarten keren terug uit Spanje en Marokko, waar ze als pensionado’s de hele winter van de zon hebben genoten. Ze stappen door weilanden rond de achterpoten van koeien en schapen, die met elke stap vliegjes opschrikken uit het gras. Daar weten de kwikstaarten wel raad mee; ze rammelen na hun vliegreis van de honger. Ook moeten ze eten om fit te worden voor de productie van eieren.

Met hun gitzwarte kruin en bef en hun donkergrijze rug en vleugels zijn witte kwikstaarten helemaal niet zo wit, maar bont. Ze heten waarschijnlijk wit om ze te onderscheiden van gele kwikstaarten. Die komen pas over een maand terug uit Afrika, waar ze op de savannes rond de achterpoten van zeboes, ezels, geiten en schapen hebben rondgehangen. Gele kwikstaarten zijn nog meer gericht op de achterpoten van grazend vee dan witte.

Uit West-Afrika moeten ze twee, drie keer zo ver vliegen en komen ze hier later. We moeten het nog even doen met witte kwikstaarten. Die stappen met wippende staart rond, vliegen in golvende vlucht over terwijl ze korte tjipjes laten horen, of nemen plaats op een tak of dak waar ze hun enigszins krakerige liedje oefenen.

Vanaf een tak kunnen ze als een vliegenvanger muggen belagen en op een dak inspecteren ze de dakpannen om te checken of die losse er nog is, waaronder ze vorig jaar broedden. Witte kwikstaarten zijn trouw aan hun territorium.

Witte kwikken broeden graag in halfopen gebouwen, onder afdakken, in vogelkijkhutten, duiventillen of bus-abri’s. Op ons huisje op Schiermonnikoog broedden ze wel eens onder de zonnepanelen. Ze kunnen ook in natuurlijke holtes broeden maar zijn opvallend vaak bij gebouwen te vinden. Waar niet alle stenen boerenschuren zijn vervangen door golfplaat, zijn het echte erfvogels.

Mocht u van plan zijn voor de brexit nog even zonder paspoortcontrole naar Engeland te reizen, probeer daar dan eens een witte kwikstaart te zien. Daar hebben ze geen grijze, maar een pikzwarte rug: de ondersoort rouwkwikstaart.

(Natuurdagboek Trouw dinsdag 27 maart 2018)