De meeste mensen hebben wel eens van barnsteen gehoord en weten dat het fossiel hars is. Hars is bomenbloed, we kennen het vooral als het kleverige goedje uit naaldbomen. Waarschijnlijk was barnsteenhars vloeibaarder en kwam het uit cipresachtige bomen. Het stamt uit vervlogen tijden, toen Scandinavië een subtropische klimaat had en op de plek van het huidige Zweden een enorm barnsteenbos stond. Dat was in het Tertiair, de periode tot 65 miljoen jaar geleden. Er zijn ook oudere barnstenen gevonden, tot hoogbejaarde klompjes van 300 miljoen jaar. Maar de meeste barnsteen is gevormd in het ruim 63 miljoen jaar durende Tertiair. De geologische klok kijkt niet op een uurtje meer of minder. In de ijstijden is het door gletsjers meegevoerd. Barnsteen kan overal in de bodem zitten en boven komen. Toch is het vooral bekend van de kust. De Oostzeekust staat erom bekend, de Duitse Waddeneilanden zijn ook niet slecht en in Nederland zijn Ameland en Schiermonnikoog de beste plekken. Aangespoelde klontjes zijn gladder en helderder dan klontjes op de wal. Ze kunnen geelwit zijn tot bruinrood. Heel soms is er een insect meegefossiliseerd, maar ook het vinden van insectloos barnsteen vergt enig geluk. Het zijn vaak kleine stukjes van hooguit een centimeter, je moet gebukt het schelpengruis afspeuren langs de laagwaterlijn. Stukjes glas en klompjes kunsthars of paraffine lijken erop. Barnsteen is niet zomaar te verpulveren met je nagel, kunsthars wel, waarvan het naar lak gaat ruiken. Grote klonten barnsteen worden statisch als je ze opwrijft. Grote klonten zijn geschikt om sieraden van te maken. Maar die zijn zeldzaam. In het schelpenmuseum Paal 14 op Schiermonnikoog liggen fraaie brokken.