Op Schiermonnikoog probeer ik het Oude Wagenpad te vinden. Dat pad kende mijn vader die in de jaren 1920 en ‘30 met zijn ouders op het eiland vakanties vierde. Het eiland, eigendom van graaf Bernstorff, was toen voor de helft verboden gebied. Clandestien volgde mijn vader de Reddingsweg en het Oude Wagenpad door de vroegere kwelders.

Dankzij de klimaatverandering droogt het eiland ’s zomers vaak zo uit, dat de moerassen in de vroegere kwelders droogvallen. Een kans om zo’n vergeten pad eens te zoeken. Hond en ik proberen het van twee kanten maar het oude pad is, behoudens begin en eind, niet meer herkenbaar. Wel zijn er overal paadjes, aangelegd door de koeien die er grazen. Ooit beschermden we de natuur tegen vee, nu vinden we vee natuur.

Vanwege die koeien zijn er hekken aangelegd. De eilanders waren tegen die hekken, die hun vrijheid zouden beperken. Onnodig, want je kunt er moeiteloos overheen stappen of er onderdoor bukken. Bovendien vormen de koeien een pad aan de ene, en terreinbeheerders een pad aan de andere kant van het hek. Elk hek betekent een extra wandelroute. Wij komen vroeg of laat dat hek tegen. Hond wil het liefst om de paaltjes heen snuffelen, wat haar riem belet.

We struinen door de wildernis tussen duinenrijen. Die wildernis werd steeds natter, sinds de Stuifdijk was opgeworpen. Die hield de Noordzee buiten de deur. De kwelder raakte bijna nooit meer overstroomd, alleen nog heel soms tijdens een winterstorm met springvloed, vanuit de Waddenzee. De kwelder kon dus niet meer meestijgen met de zeespiegel, zoals een kwelder hoort te doen, en werd een steeds dieper rietmoeras. Het pad onderlangs de Stuifdijk werd modderig, er kwam een droog pad hoger op de dijk, met weids uitzicht over de kwelder: het Waterstaatpad, mijn vader heeft het niet meer bewandeld. Het oude pad werd opgeslokt door het rietmoeras.

Maar nu zijn alle rietvelden en modderpoelen opgedroogd. Hond en ik volgen de smalste koeienpaadjes. Hond ziet fazanten en hazen, ik zie blauwborst, boompieper en een late gierzwaluw. Onze fiets staat bij de Kobbeduinen en we lopen met een wijde omweg terug, over het strand en door de oosterkwelder.

(Natuurdagboek Trouw, maandag 15 september ’25)