Kever in uniform

Het zwartpootsoldaatje is een (niet piep-)kleine kever, met zwarte dekschilden en een rode kop en onderlijf. Dat onderlijf steekt soms iets uit, maar gaat verder schuil onder de zwarte dekschilden. Er zijn meerdere soldaatjes, al heten sommige weekschildkever. Het zwartpootsoldaatje (Cantharis fusca) heet ook wel donker soldaatje en is net iets minder zwart dan het zwarte soldaatje. Weekschildkevers hebben weke schilden, maar waarom soldaatjes soldaatjes heten? Misschien omdat de smalle rechte schilden aan de panden van een officiersjas doen denken, met een rode helm erboven. Darth Vader is er niets bij.
Het woord soldaat komt van het Franse soldat, maar in Frankrijk noemen ze deze kever Téléphore de campagne of moine. Wat een téléphore is? Een verschrijving van telefoon? Of een reizende kermis? Moine betekent monnik – een pij in plaats van een gevechtstenue. Dat laatste gebruiken ze daar trouwens al voor de rood met zwarte vuurwantsen: gendarmes genoemd. In Engels heten soldaatjes sailor beetles, vanwege hun gelijkenis op een marine-uniform.
Zwartpootsoldaatjes en verwante kevers hangen graag rond op de enorme schermbloemen van de reuzenbereklauw, op die van de veel kleinere gewone bereklauw en op andere schermbloemen. Als je ze van dichtbij wilt bekijken of fotograferen, kruipen ze gauw naar de onderkant van de bloem. Dat doen ze ook als het regent.
Van de bloemen snoepen ze stuifmeel en op de bloemen bedrijven ze de liefde, waarbij ze zich verre houden van de burgerlijke huwelijksmoraal. Noem het gerust orgiën, de uitspattingen waarmee soldaatjes het leven vieren. Van al dat gevrij komen eitjes en daaruit kruipen de larven. Die zijn niet zwart met rood maar zwart met haar. Zo vegetarisch als de kevers zijn, zo vleesverwerkend zijn de larven. Ze jagen op vliegen, muggen, slakken en kevers (!). Zou u een slakkenjager in uw tuin willen? Wel, laat dan eens een gewone bereklauw staan, u krijgt daar geen blaren van. En anders wilde peen, venkel of pastinaak. Krijgt u er misschien koninginnenpages bij! Die vlinders leggen eitjes op schermbloemigen. Maar waarom ze koninginnenpage heten?
(Natuurdagboek Trouw, woensdag 25 juni ’25)