Augustus. De hei bloeit, eikels vallen, de meidoornbessen kleuren rood… Begint de herfst een maand eerder dan in de goeie ouwe tijd? Zou dat het effect van klimaatverandering zijn? Er wordt bij van alles meteen ‘klimaatverandering!’ geroepen, maar het lijkt me in dit geval waarschijnlijk.

Veel mensen zijn waarschijnlijk juist blij met woestijndroogten, hittegolven, bosbranden, wolkbreuken, wervelwinden en een hel op aarde, want waarom zouden ze anders leiders kiezen die geen klimaatbeleid willen?

Hè, nou schrijf ik toch nog als een klimaatdrammer die zijn kop niet in het zand steekt.

Klimaatverandering is een enorm probleem, dat sommigen willen oplossen door het te ontkennen of negeren. Ik vrees dat de impact voor onze achterkleinkinderen vergelijkbaar is met die van een kernoorlog. No future! Misschien is klimaatverandering een te groot probleem, waar je als individu geen invloed op hebt. Het klimaat stopt niet met veranderen, als jij eens met de trein reist. Daar komt bij dat die trein veel duurder is dan het vliegtuig.

De overheid zou geen vliegmaatschappij, luchthavens en kerosine moeten subsidiëren, maar juist belasten. Treinreizen daarentegen moet goedkoop worden en veel meer capaciteit krijgen. Dan zul je zien dat mensen hun gedrag graag veranderen.

Onze grote leiders leggen de prioriteit niet bij klimaatverandering. Nederland zit wel vast aan Europese afspraken, maar Ursula von der Leyen verklaarde dat vier jaar Europees klimaatprioriteit wel genoeg was, en dat de prioriteit nu naar bewapening en economische groei gaat. Economische groei gaat tot dusverre altijd gelijk op met groei van CO2-uitstoot.

Telkens worden hitterecords verbroken, en het belangrijkste hitterecord is dat van de oceanen. Oceanen slaan zoveel warmte op, dat ze als klimaatbeheersers werken. Ze warmen niettemin op; hun (wereldwijd gemiddelde) temperatuur wordt vrijwel iedere dag verbroken, waarmee we onze toekomst op het spel zetten.

Ik hoop vurig dat we als mensheid zo verstandig zijn de veiligstelling van de leefbaarheid van de aarde prioriteit te geven. Maar nu geniet ik van de bloeiende hei. Het gaat om struikhei, een plant die het uitstekend doet op voedselarm, droog zand, in de felle zon.

(Natuurdagboek Trouw, woensdag 27 augustus ’25)