Dankzij de nieuwe ‘flora van een waddeneiland’, over ‘wat er groeit en bloeit’ op Schiermonnikoog, ga ik daar met hernieuwd elan planten zoeken. In het lijvige boekwerk van Thijs de Boer, Cynthia Borras en Erik Jansen staan meer dan zevenhonderd planten, waarvan de hogere soorten allemaal met een foto. Onopvallend en niet-bloeiende soorten, zoals grassen en varens, zijn niet allemaal op de plaat gezet.

Sommige zeldzaamheden zijn met slechts één verdwaald exemplaar op het eiland aanwezig, zoals de zeealant van paal 12 en de trosalant bij de Marlijn. Sommige verdwijnen ook weer, zoals de bolletjesraket, de knolsteenbreek en de bossalie. Die groeien waarschijnlijk niet meer op het eiland, maar hebben er wel gestaan en wie weet komen ze nog eens terug. Ik vind het prettig dat zulke potentiële zeldzaamheden te boek staan, dan heb ik iets om naar uit te kijken. De knolsteenbreek hield het twee jaar vol op de camping. De bossalie stond jarenlang knalblauw te bloeien langs de Bernhardweg naar het Badstrand, maar ging helaas ter ziele.

Niet dat ik per se plantaardige zeldzaamheden wil zien. Gewone planten zijn minstens even mooi. Parnassia, in de duinvalleien en op groene stranden een talrijke kostganger, vind ik misschien wel de mooiste bloem van het universum. Parnassia siert ook de omslag van dit boek. De soort is landelijk niet algemeen, maar op Schiermonnikoog noteerde Rode-Lijstteller Wim Penning ze bij duizenden. Schiermonnikoog is dankzij de uiteenlopende landschappen en milieus rijk aan elders zeldzame soorten, terwijl elders zeer algemene soorten er soms schaars zijn. Van moerasspirea bijvoorbeeld kende ik vroeger één groeiplaats, maar de laatste jaren staat ie daar niet meer. Volgens dit boek is de soort er nog wel.

Dacht ik de meeste eilander plantensoorten wel te kennen, in dit boek vind ik vele verrassingen, zoals klein tasjeskruid, grove varkenskers, muurfijnstraal en vele andere. Toevallig had ik afgelopen lente een mij onbekende plant gefotografeerd die ik determineerde als pijlkruidkers. De vindplaats komt overeen met de enige groeiplaats die in het boek genoemd wordt.

Schiermonnikoog: wat er groeit en bloeit. Schelpenmuseum Paal 14. €29,99.

(Natuurdagboek Trouw, woensdag 6 augustus ’25)