’s Avonds in bed hoor ik door het open raam eksters krassen. Eksters kennen een geweldig repertoire aan roepjes en krasjes en kunnen ook zingen. De onwetendheid van mensen over eksters is groot, wat een negatief oordeel niet in de weg staat.

Nu de berk zijn blad verliest, komt overdag het eksternest in zicht: een enorme, holle takkenbos. Er zijn twee jonge eksters uitgevlogen. Wellicht maken die ruzie met hun ouders – in oktober zetten eksters hun jongen het huis uit. De ouders hebben hun taak volbracht, vervingen onderwijl hun veren en zijn nu in vol ornaat klaar voor een nieuw seizoen.

Ze gaan vast weer samen een gezin stichten. Eksters zijn vaak hun hele leven trouw aan dezelfde partner. Die trouw is een overstatement: ze gaan wel vreemd, maar nestelen en broeden doen ze samen. Ze moeten wel, want als één van beide doodgaat, kan de ander niet genoeg voedsel aanslepen voor de jongen. Dat mislukt altijd.

Soms scheiden eksters ook. Niet omdat een andere vogel zo onweerstaanbaar is, maar omdat zijn of haar territorium beter is. Alles voor het nageslacht! Eksters zijn alert en zijn er als de kippen bij als ergens iets te eten is: kliekjes, kruimels, een gewonde muis, een doodgereden dier, een merelnest.

Mensen denken dat er te veel eksters zijn en dat eksters brutaal zijn. Mensen denken wat af. In werkelijkheid hebben eksters hun schuwheid net genoeg overwonnen om woonwijken in te durven trekken. Op het uitgeklede platteland hebben ze niets meer te zoeken. Daar worden ze verjaagd door kraaien en geweren en vinden ze minder voedsel dan voorheen. Het platteland is in de jaren tachtig en negentig gestaag leeggelopen. Dankzij woonwijken stagneerde hun afname rond 2000.

De uitgevlogen jongen zoeken leeftijdsgenoten om samen de buurt af te schuimen. Komend jaar zal ongeveer de helft van hen doodgaan.

Gisteren schreef ik dat het verbieden van de namen van vegetarisch nepvlees een CDA-regel was. Dat klopt niet, het is een uitspraak van de NVWA. Mijn vergissing komt doordat het CDA van die namen op de politieke agenda zette en er sindsdien regelmatig op terugkomt. Later voegde de VVD zich daarbij.

(Natuurdagboek Trouw dinsdag 10 okt. 2017)