Het is een slecht muizenjaar en dus een slecht uilenjaar. Uilen eten muizen. Muizen hebben vanouds iedere drie jaar een periode van voorspoed. Boeren noemden dat een plaag. De muizen in kwestie waren doorgaans veldmuizen, soms ook woelratten en hamsters. Veldmuizen zijn vegetarische knaagdiertjes, groter en dikker dan huis- en bosmuizen.

Een veldmuis is een goede prooi voor onder meer vossen, katten, marters, buizerds, valken, kiekendieven, reigers en uilen, van wie vele voor het voeden van hun kroost zelfs aangewezen zijn op veldmuizen. Veldmuizen zijn voedzame happen die een jonge uil in hun geheel naar binnen kan werken, zonder lastige veren, snavels en vogelpootjes. Eén keer schrokken en wat muizenissen als haren en botjes oprispen en het buikje is gevuld.

Tegenwoordig zijn er geen echte muizenplagen meer. Soms is er plaatselijk een goed muizenjaar, zoals twee jaar geleden in Friesland en dat komt dan in het nieuws als een nationale ramp waartegen boeren overheidsbescherming eisen. Terwijl zo’n ouderwetse muizenstand direct een legertje valken, uilen en reigers lokt, dat het muizenvolk opruimt. Het bestaan van een veldmuis bestaat behalve uit knabbelen en voortplanten vooral uit vluchten en sterven.

Ook in een slecht muizenseizoen kunnen er plekken zijn waar veldmuizen floreren. In het gras zijn dan hun paadjes en holen te zien. Een veldmuis zelf is lastiger te betrappen. Misschien een flits richting holletje. Altijd op de vlucht.

Vorige week sprak ik twee mensen die tweehonderd kilometer van elkaar wonen en elkaar niet kennen, maar die allebei een nestkast voor steenuilen hebben hangen, over steenmarters die hun uilen belaagden. Bij gebrek aan muizen eten hongerige marters hongerige uilen. Zoals alle dieren van het boerenland, waaronder steenuilen, verdwenen steenmarters, maar na jarenlange afwezigheid keerden ze terug uit Duitsland. En halen ze nesten uit, zonder onderscheid des vogels. Een marter moet weer uitkijken voor een oehoe.

(Natuurdagboek Trouw dinsdag 20 dec. 2016)