Eén van de eerste lentebloeiers is nu in kleur te bewonderen in bossen, parken en tuinen: gevlekt longkruid. Prachtige paars met roze bloemen en groene bladeren met grijze vlekken. Die bladeren hebben vaak de vorm van een uitgerekt hart. Toch zagen mensen er de vorm van een long in.

Longkruid overwintert als knoppen op een horizontale wortelstok vlak onder de grond. Wie zijn tuin winter- of lenteklaar maakt door eens flink te schoffelen, haalt longkruid zomaar onderuit. De tuin gaat aan vlijt ten onder, als we niet oppassen. Die knoppen zitten dus ook vlak onder de grond, of steken er net bovenuit.

De bloemen van longkruid staan op behaarde stengels. Het zijn korte, stevige haartjes. De bloemen komen als roze toetertjes uit al even behaarde kelken. De bloemen worden geleidelijk aan donkerder om uiteindelijk paars en blauw te kleuren. Prachtig.

Wie op internet zoekt naar longkruid, komt op sites terecht over geneeskrachtige planten. Die bestaan; veel gangbare medicijnen zijn nagemaakt van plantaardige stoffen. Neem aspirine uit de wilg, neem digoxine uit vingerhoedskruid, neem kinine uit de kinaboom, neem morfine uit de klaproos. Neem daar overigens niet veel van, het kan verslavend zijn.

Veel geneeskrachtig genoemde planten zijn niet geneeskrachtiger dan een glas water – die zijn hooguit “vochtafdrijvend”, een naar witte jassen klinkende term die betekent dat je ervan moet plassen. Ooit dachten mensen dat hartvormige planten goed waren voor je hart, of tegen liefdesverdriet. Dat de plantvorm zijn genezende werking verklapt blijkt nog steeds de basis te vormen van veel amateurgedokter. Het wordt dan signatuurleer genoemd, want dat klinkt intelligent. Volgens die ‘leer’ bewijzen de bladvorm en de witte vlekjes (longblaasjes!) dat longkruid goed is voor de longen.

(Natuurdagboek Trouw vrijdag 25 maart 2016)