Ecologisch wanbeheer
In de sloot langs de wijk drijven eilandjes van krabbescheer. Vele bloeien nog. De watergentianen die eerder het water geel kleurden, bloeien eveneens na. De zwanenbloem dook dit jaar voor het eerst op en bloeit prachtig paars. Ook waterdrieblad is er weer, waar ik het twee jaar geleden voor het eerst zag. Nu bloeit het! Vorig jaar was het water vuil en kwijnden de planten weg. Nu werkt het rietfilter beter en wat doen de waterplanten het goed!
Lantaarntjes en paardenbijters snorren heen en weer. Soms zie je zo’n libel eitjes afzetten op krabbescheer. Heel soms is dat een grote groene glazenmaker. ’s Avonds fladderen er witte vlindertjes rond, en als je rietstengels inspecteert tref je bladluizen, kevers, rietgallen, vlindereitjes en rupsen aan. Ik heb wel eens in waadpak flab weggehaald. Dat liet ik op de oever uitlekken. Het wriemelde van het leven: torretjes, bootsmannetjes, slakken, libellenlarven, waterspinnen…
Ik sta versteld als de maai- en graaiboot van de gemeente Groningen eraan komt. Een paar jaar geleden betrapte ik dat brullende vaartuig op het vanuit het water maaien van de rietkragen inclusief nesten. Vlak voor de bloeiende adderwortels wist ik het monster tegen te houden. Een buurtbewoner stelde het aan de kaart in de gemeenteraad. Krant, radio en tv kwamen de ravage beschrijven en filmen. Het heldere water was een modderpoel geworden, met ronddrijvende slierten waterplant. De ijsvogel, de aalscholver, de reiger hadden hun vaste stek aan het visrijke water verlaten. De patrouillerende visdiefjes waren ook weg. In hun plaats visten kokmeeuwen kapot gemaaide waterdieren op.
Dat heette dan ecologisch groenbeheer. Eén keer bezinkt die modder wel, maar als je het regelmatig omwoelt, blijft het troebel water, waarin brasems wroeten en waarvan snoeken en visdieven zich verre houden. Die willen zien wat ze eten.
De gemeente schrok van de media-aandacht en drie ruimtelijke ordenaars kwamen bij een bevriende buurman en mij op de koffie. De baas zei dat het water bevaarbaar moest blijven. Wij wierpen tegen dat de enige boot die daar ooit vaart dat baggergeval van hem was. Ja maar we hebben die boot nou eenmaal en we doen het overal zo. We vroegen waarin het ecologisch groenbeheer dan verschilde van het onecologisch groenbeheer. We vroegen of het niet beter was gereedschap te zoeken bij het gewenste beheer in plaats van het beheer te laten afhangen van het gereedschap dat er toevallig was. De baas fronste vermoeid zijn wenkbrauwen. Hij was van de oude stempel: natuur is niet netjes en moet worden opgeruimd.
Hij pensioneerde en een jonge ecoloog ontfermde zich over het ecologische groenbeheer. Biljartgazonnen veranderden in bloemenweiden, er kwamen ijsvogelwanden. Maar nu is die schuit er weer. Dit keer is het vaartuig uitgerust met een brede hooivork vol lange tanden, waarmee het een eilandje krabbescheer in één keer opvist. Dan ronkt het geval de oever op, er blijken een soort rupsbanden onder te zitten, het is een amfibievoertuig. Het dumpt de krabbescheer op de oevers. De jonge meerkoeten peddelen piepend door de soep.
Heb je eens een klein strookje stadsnatuur met ecologisch groenbeheer, ploegt er zoiets doorheen.
Ik mail de ecoloog van de gemeente. Hij belt terug. Volgens hem moeten de waterplanten twee keer per jaar verwijderd worden, in juli en november. Anders verlandt het. Ik heb jaren op die sloot en het aangrenzende rietveld uitgekeken en zag hoe langzaam het dichtgroeide. Riet groeit sneller op het land dan door het water. Eens per jaar een deel van de drijvende planten weghalen lijkt me meer dan genoeg. En doe het dan in de nazomer, als de planten zijn uitgebloeid, de eitjes uitgekomen, de vogels uitgebroed. Het zijn nog wel beschermde planten die beschermde libellen huisvesten.
Daar heb je Koos weer met zijn gezeur, moet de ecoloog gedacht hebben. Maar hij stelde een gezamenlijk bezoek aan de wijkwateren voor. Minder maaien en raggen is allicht in de diepere delen eens uit te proberen. Want het is ecologisch groenbeheer meneer, en daarin staat de natuur voorop. En het is nog goedkoper ook…