Waar plantkundigen meestal wetenschappelijke plantennamen gebruiken, bezigen leken liever Nederlandse namen. Maar er zijn uitzonderingen. Ik hoor verrassend vaak spreken over viburnum en verbascum; het moet ‘m in de klank zitten.

Ook malva (kaasjeskruid) en salvia (salie) hoor ik vaak, en die hebben met viburnum (sneeuwbal) gemeen dat ze (ook) tuinplanten zijn. Verbascum is, of beter: verbasca zijn dat niet. Zelf zou ik trouwens geen bezwaar hebben tegen zo’n prachtige verbascum. Eerst het grijsgroene blad, dan de enorme stengel die eruit oprijst en dan de hele zomer een soort toren van gele bloemen.

Er zijn meerdere verbasca die op elkaar lijken. Ze zijn enorm, ze bloeien geel, ze groeien op open, droge, kalkhoudende, kale zandgrond en ze bloeien van zeg juni tot november.

Zo is er de zwarte toorts, de stalkaars, de koningskaars, de keizerskaars, de vlokkige toorts en het mottenkruid dat op voedselrijkere plekken groeit. De een is vaker vertakt, de ander heeft donkerpaarse, de volgende gele bloemharten, er zijn nog wat kleine verschillen.

Op de foto ziet u een koningskaars die zijn gevoel voor koninklijk decorum is vergeten. Waarom de plant is kromgegroeid weet ik niet, er staat niets in de weg. Misschien stond er eerst wel iets in de weg, maar niets wijst daarop. Ook buigt ie niet naar de zon, hij wijst in noordoostelijke richting.

Koningskaarsen zijn niet zeldzaam, maar evenmin de algemeenste verbascum-soort, al zijn ze dat in de duinen van Schiermonnikoog wel, zeker langs de schelpenpaden.

Vroeger dacht men dat koningskaars een wondermiddel was tegen van alles, vooral keelpijn en longklachten. Men hoefde maar met de plant het aangetaste lichaamsdeel aan te raken en te zeggen “Onze lieve vrouwe gaat driemaal over het land”, of de narigheid ging over. Dit werkt uiteraard pas ruwweg sinds de jaartelling, want eerder moest onze lieve vrouwe nog geboren worden.

(Natuurdagboek Trouw dinsdag 23 juli ’19)