insekten Archieven - Koos Dijksterhuis

Minuscule avonturen

22 juli 2014 Koos Dijksterhuis

Zevenstippelig lieveheersbeestje, kever en larve (bij bladluizen). Foto Jeanette Essink

Laatst las ik in de zaterdagkrant een korte bespreking van Minuscule, die een ‘natuurfilm’ werd genoemd. Met zoon was ik net naar Minuscule geweest. Dat is een animatiefilm, gemonteerd in een decor van echte bergen, dalen en cultuurlandschappen. Schitterend gemaakt en nog spannend ook, voor jong en oud.

Minuscule slaat op de schaal van de insectenwereld, waarin een trommel suikerklontjes de proporties van een vrijstaande woning heeft. Als een groepje mieren op een plotseling verlaten picknickplek zo’n suikertrommel vindt, nemen ze hem mee naar huis. Dat wordt een onderneming à la Fitzcarraldo die zijn stoomboot meezeulde over de Andes. De goede mieren worden belaagd door de ingemene mieren van een vijandelijk volk, maar krijgen hulp van een jong lief heersbeestje dat zijn ouders kwijtraakte. …

Lees Meer Lees Meer

Wesp met rups

21 juli 2014 Koos Dijksterhuis

Behangerswesp Discoelius zonalisl Foto Joop Verburg

“Liet ik een groep toeristen de Vlindertuin in Zuidwolde zien”, vertelt natuurgids Joop Verburg, “kwam er bij het bijenhotel ineens een insect aanvliegen met wat een blaadje leek. Toen zag ik dat het geen blaadje was, maar een rups. Het beest trok de rups achteruit een holle bamboestengel in. Ik had het fototoestel bij de hand en kreeg de tijd voor een paar plaatjes. Het was weer zo’n leuke, onverwachte belevenis, zoals je in de natuur vaker meemaakt.” …

Lees Meer Lees Meer

Ziende blindwants

15 juli 2014 Koos Dijksterhuis

Blindwants Miris striatus. Foto Koos Dijksterhuis

Op de buitenmuur van mijn huis wandelt een wants. Het is geen zeldzame wants, maar wel een mooie, met rode bovenbenen, witte bandjes om zijn antennes, oranje toefjes en gele lijnen op zijn rug. Tijger-achtig. Miris striatus is volgens mijn insectenboek een echte lentewants en een echte boswants, maar beklimt in de zomer mijn woning. De wants houdt zich niet aan de voorschriften. Misschien kan hij niet lezen, want het is een zogenoemde blindwants. Blindwantsen zijn een wantsenfamilie. Insecten worden eindeloos onderverdeeld in steeds kleinere subgroepen, die dan toch weer tientallen soorten bevatten. Of honderden of duizenden. De onderorde der blindwantsen is een wereldwijd actieve club met meer dan tienduizend leden. Er zijn evenveel soorten blindwantsen als vogels. Tienduizend! …

Lees Meer Lees Meer

Joekel van een sprinkhaan

14 juli 2014 Koos Dijksterhuis

Egyptische sprinkhaan Anacridium aegyptium. Foto Gerco Schaap

De naam Egyptische sprinkhaan maakt een insect impopulair. Hij doet denken aan oud-testamentische plagen. Egyptische sprinkhanen komen rond de Middellandse Zee voor, ook in Zuid-Europa. Als jongen zag ik ze in Zuid-Frankrijk. Wat een joekels!

In Nederland kwamen ook joekels voor: Europese treksprinkhanen. Toen Gerco Schaap me bijgaande foto stuurde dacht ik dus dat het een treksprinkhaan was. Toch even het boekje geraadpleegd en het blijkt een Egyptische sprinkhaan te zijn. Die heeft een ander zwart-wit-strepenpatroon op de poten, drie nekplooitjes in plaats van één en iets andere ogen. …

Lees Meer Lees Meer

Namaakwespen

9 juli 2014 Koos Dijksterhuis

parende wespvlinders. Foto Désirée Alting

Er wordt in de natuur wat nagebootst, er wordt wat beduveld! Het loont de moeite om op wespen te lijken. Wespen kunnen gemeen steken en veel insecten-etende wezens schuwen de zwart-gele griezels. Sommige vliegen lijken op wespen en worden daardoor eveneens gespaard. Laatst kreeg ik twee foto’s van wesp-achtige insecten toegestuurd door Désirée Alting, die als vrijwilliger voor Natuurmonumenten in het hier in de buurt gelegen natuurgebiedje Kardinge werkt.

Een paar dagen nadat ik haar fotos kreeg, streek er precies zo’n insect neer op een klein wilgenroosje in mijn tuin. Het kan ook op een brunel geweest zijn, die twee staan doorelkaar in kleine pollen die de cavia niet opgraast. …

Lees Meer Lees Meer

Lezende roofvlieg

17 juni 2014 Koos Dijksterhuis

Roofvlieg op regendaas. Foto Koos Dijksterhuis

Roofvliegen hebben een steeksnuit, dazen een snijmond. Toch steken dazen mensen, roofvliegen niet. Dazen worden vaak horzels genoemd, maar dazen zijn dazen, geen horzels. Dazen achtervolgen je eindeloos tijdens een wandeling of fietstocht. Ze steken je in je kuiten of bijten door je t-shirt heen. Met hun mond vol scheermesjes nemen ze een pijnlijke hap. Tijdens en na die beet zijn ze makkelijk weg of dood te slaan. Maar dan zwelt er al een enorme bult met een wondje in het midden. …

Lees Meer Lees Meer

Knotssprietbladwesp, maar welke?

11 juni 2014 Koos Dijksterhuis

Knotssprietbladwesp Abia sericea. Foto Jeanette Essink

Sommige biologen houden zich bezig met insecten. Maar insecten zijn er zoveel, een specialisme is dat niet. Zelfs wespen zijn er nog zoveel… Met een bladwesp hoef je niet bij een sluipwesp-onderzoeker aan te kloppen. Bladwespen vallen onder de zaagwespen. Er zijn meer dan vijfduizend soorten bladwespen. Er zijn kleintjes van drie millimeter, de grootste soorten worden ruim twee centimeter. Bladwespen hebben geen wespentaille en gaan in hun eentje door het leven. Ze zijn gehaat in de tuinbouw, want de insecten, of vooral hun larven, eten bladeren en vruchten. Die larven kunnen eruitzien als piepkleine slakjes maar ook als forse rupsen. …

Lees Meer Lees Meer

Trips in oog

6 juni 2014 Koos Dijksterhuis

Omdat ik iets te laat van huis ging, fiets ik hard. Pats, vliegje in oog. Ik houd van vliegen, I have a love for everyone I know, om met Johnny Cash te spreken, maar kom niet in mijn oog. Niet wrijven, maar knipperen, en als de drang om te wrijven onweerstaanbaar wordt, altijd naar de neus toe wrijven.

Onweersvliegjes, ineens zijn ze er met miljoenen. Als het warm is, planten ze zich explosief voort. Ze verpoppen zich tot volwassen insect in de grond. Zolang het droog is, zweven ze op thermiek mee naar hogere sferen, een soort hemelvaart dus. Als het vochtig en drukkend wordt, zwermen ze laag bij de grond, voor de bui uit. …

Lees Meer Lees Meer

Een nieuwe lente, een wespennest

18 april 2014 Koos Dijksterhuis

Wespennest in nestkast. Foto Koos Dijksterhuis

De lente begon vroeg en de wespen al helemaal. Christiaan Both van de Rijksuniversiteit Groningen vond maandag al een wespennestje met een koningin. Dat nestje zit in een nestkast. Wespen metselen hun nesten graag in nestkasten. Both is zoals iedere lente met medewerkers van zijn vakgroep dierecologie druk met bonte vliegenvangers. Die komen nu uit Afrika, een week eerder dan gebruikelijk, en nemen hun intrek in honderden nestkasten in Drenthe. Daar worden ze bestudeerd, onder meer naar hun mogelijke aanpassing aan verschuivende seizoenen. …

Lees Meer Lees Meer

Raapzaad koolzaad

11 april 2014 Koos Dijksterhuis

Gedurende drie weken reed ik vaak naar Oost-Groningen. Langs de A7 passeerde ik rond 10 maart een geel veldje. Reikhalzend reed ik erlangs. Zo te zien was het raapzaad. Koolzaad heeft dacht ik iets grotere bloemtrossen. Is raapzaad ook niet iets citroengeler en koolzaad iets eigeler? Hoe dan ook, dat was rijkelijk vroeg voor raapzaad. Het is een verwilderd landbouwgewas, waaruit olie geperst kan worden. Koolzaad is ook een verwilderd landbouwgewas, waaruit olie geperst kan worden. Hetzelfde geldt voor mosterd, en deze drie kruisbloemige planten lijken sterk op elkaar. Mosterd bloeit in mei, raap- en koolzaad vanaf april. …

Lees Meer Lees Meer