Boze koning met de gouden pendule

Boze koning met de gouden pendule

Montezuma oropendola.  Foto Mieke Loos
Montezuma oropendola. Foto Mieke Loos

Eén van de wonderlijkste vogels die we in Costa Rica zagen, vond ik de Montezuma Oropendola. Felgekleurde, vrij grote vogels, die met veel lawaai bakkeleien en in groepen door de bomen ravotten. Een soort kraaien leken ze me. Maar het waren wevers, ze vlechten grote nesten die met enkele tientallen bijelkaar in een boomkruin hangen. Gids Luc Delvaux wist hun naam: Montezuma Oropendola. Okee, en in het Nederlands? Ook Montezuma Oropendola.

Lees Meer Lees Meer

DELEN
Spons knijpt zichzelf uit

Spons knijpt zichzelf uit

Sponzen op de markt in Costa Rica. Foto Koos Dijksterhuis
Sponzen op de markt in Costa Rica. Foto Koos Dijksterhuis

Sponzen zijn waterdieren die als een waterplant op harde ondergrond staan. Ze zijn een poreuze massa waardoor water stroomt. Door hun celwand halen cellen voedingsstoffen naar binnen. Sponzen hebben ze allerlei celtypen die gespecialiseerd zijn in pompen, stuwen, zuigen en lozen. Er moet zoveel mogelijk water door de spons. Ze hebben geen mond of hart, geen oren, neus of ogen of andere organen. Toch moeten ze iets kunnen waarnemen. Het herkennen en binnenhalen van voedsel kan misschien nog toe zonder waarneming. Maar als een spons iets ongewenst naar binnen zuigt, krijgt het wezen een prikkel die een niesbui uitlokt. De spons zet zich uit en trekt zich vervolgens snel samen, waardoor water met hopelijk het ongewenste sujet eruit geniesd wordt. Zo knijpt een spons zichzelf uit.

Lees Meer Lees Meer

DELEN
Gele slang

Gele slang

Schlegels groefkopadder. Foto Luc Delvaux
Schlegels groefkopadder. Foto Luc Delvaux

In Costa Rica reizen mijn kinderen en ik in een groepje met gids Luc Delvaux, die overal dieren weet te vinden en ze onvermoeibaar aanwijst. Aan mij heeft hij een dankbare. Ik stap uit de bus voor iedere aap, luiaard, vogel en slang, ook als het gehobbel me doet knikkebollen. De boa constrictor was de indrukwekkendste slang die we zagen.

Lees Meer Lees Meer

DELEN
Luiaards, drollen, vlinders en algen

Luiaards, drollen, vlinders en algen

Luiaard. Foto Jean Middeldorp
Luiaard. Foto Jean Middeldorp

In meerdere bladen stond het verhaal van luiaards met een compleet ecosysteem in hun vacht. Luiaards hangen in de boom bladeren te eten en bewegen zo traag, dat er algen in hun vacht groeien. De dieren klimmen wekelijks naar beneden om te poepen. Dat is een hachelijke onderneming en een voor luiaards buitengewone inspanning. Daar moet wel een groot voordeel tegenover staan. Amerikaanse onderzoekers menen dat voordeel te hebben ontdekt.

Lees Meer Lees Meer

DELEN
Schutkleur

Schutkleur

Vlinder Hamadryas feronia op boom en Cicade Costa Rica. Foto's Koos Dijksterhuis
Vlinder Hamadryas feronia op boom en Cicade Costa Rica. Foto’s Koos Dijksterhuis

Sommige dieren gaan zo op in hun directe omgeving, dat ze onzichtbaar worden. Spanners en andere nachtvlinders die op een boom rusten, worden pas zichtbaar als ze wegfladderen. Op de grond broedende vogels, verschillende soorten strandlopers bijvoorbeeld, zijn ook vrijwel onzichtbaar tot ze opstaan en wegscharrelen. Dat kunnen ze dus beter niet doen. Als ze roerloos blijven zitten, is de kans groot dat een vos op een meter afstand aan ze voorbijloopt. En als die nachtvlinders overdag blijven zitten waar ze zitten, ziet een lijster of roodborst ze zomaar over het hoofd.

De vlinder op de foto viel even helemaal weg toen hij ging zitten. Maar met de zon erop en van dichtbij was hij wel te zien. Het is geen nachtvlinder, maar de dagvlinder Hamadryas feronia, een tropische soort uit Centraal-Amerika.

Lees Meer Lees Meer

DELEN
Kolibries

Kolibries

Violette sabelvleugel. Foto Katrien Ardinois
Violette sabelvleugel. Foto Katrien Ardinois

In Costa Rica zagen we kolibries. Kolibries zijn de kleinste vogels ter wereld, met de snelste vleugelslag. Vijftien tot tachtig keer per seconde klapwieken kolibries, als ze bliksemsnel wegsnorren of op de plaats rust voor een bloem hangen. Daar steken ze dan hun snavel in en lebberen ze met hun roltong de nectar uit.
Net vlinders.

Kolibries kunnen recht omhoog vliegen, recht omlaag, opzij en zelfs achteruit. Dat geklapwiek kost energie en die haalt een kolibrie uit de suikers in de nectar. Kolibries zijn dan ook goed te paaien met suikerwater. Mensen in Amerika voeren dat de vogels. Het suikerwater in de voederbakjes is alleen voor kolibriesnavels bereikbaar via nauwe openingen.
In Costa Rica zagen we aanvankelijk nauwelijks kolibries, bahalve twee keer een roodstaartamazilia. Tot we een kolibrievoederplek tegenkwamen. Het wemelde er van de kolibries, ze snorden af en aan. We zagen negen soorten, met sprookjesachtige namen.

Lees Meer Lees Meer

DELEN
Gekegelde zwam

Gekegelde zwam

Bamboezwam Phallus indusiatus. Foto Koos Dijksterhuis
Bamboezwam Phallus indusiatus. Foto Koos Dijksterhuis

In Costa Rica volgen we met ons groepje vakantiegangers een kustpad, parallel aan en op een steenworp afstand van het spierwitte strand. Het pad ligt in de schaduw van kokospalmen en andere loofbomen. Gaandeweg wordt het smaller en glibberiger. Het bos verandert in een mangrovenwoud. Soms moeten we een kleine inham uit zee oversteken. Het is zaak vlak na een terugrollende golf naar de overkant te rennen, anders overspoelt de volgende golf je schoenen.

Lees Meer Lees Meer

DELEN