Zwart-witte piet

Scholekster. Foto Koos Dijksterhuis
Scholekster. Foto Koos Dijksterhuis

Scholeksters worden ook bonte pieten genoemd. Dat bonte verwijst naar hun zwart-witte verenkleed. De oranje snavel is niet bont. We denken wegens de bonte was vaak dat bont veelkleurig is, maar bont betekent zwart-wit. Bonte koe. Daarbij komt dat de zwart-witte scholeksters heel hard ‘tepiet, tepiet!’ roepen, wat je als hun naam kunt opvatten, waarvan ze de eerste lettergreep inslikken.

Scholeksters zijn kustvogels, zeker in de winter. Toen in de Waddenzee de kokkels werden weggevangen voor in de paëlla, weken veel scholeksters ’s zomers uit naar het binnenland. Daar schopten ze het tot weidevogel. De veeteelt werd te intensief voor weidevogels, maar de veelzijdige scholeksters hebben ook akkers en grinddaken als broedplek. Voor zover ze daar geen menselijke activiteiten in de weg zitten, voeden ze er hun kuikens op. Dat zijn er lang niet genoeg om de hoeveelheid bonte pieten op peil te houden. Omdat die vogels oud worden, duurt het even voordat het gebrek aan kuikens resulteert in een zicht- en hoorbaar gemis. Nu nog klinkt in maartse nachten het opgewonden ‘tepiet’ van ruziënde scholeksters en kun je stelletjes in de wegberm naar wormen zien wroeten. Maar de neergang is in gang gezet. Scholeksteronderzoeker Bruno Ens waarschuwde er zeven jaar geleden al voor, bij de aankondiging van het Jaar van de Scholekster. Drieënhalf jaar geleden luidde hij de noodklok nog luider in Trouw.

In 2007 maakten de mensen zich ook al drukker over het racisme van een witte wijze met zijn domme, maar grappige zwarte knecht dan over het uitsterven van vogelsoorten. Ik vroeg me toen af wat je zou krijgen als je een witte en een zwarte piet zou kruisen. Grijze pieten of bonte pieten?

(Natuurdagboek Trouw vrijdag 5 dec. 2014)

Zwart-witte piet
DELEN