Bramen plukken, wie kent het niet? Maar kent u de verschillende braamsoorten ook? Vast niet! Een heel algemene braam is de haarbraam, die in de zomer vrij grote, witte bloemen krijgt en in de nazomer grote, zoete bramen – één van de meest geplukte bramen des lands, deze zoete haarbraam.

Andere soorten bloeien met kleinere bloemen en vormen kleinere, iets zuurdere bramen. Zo is daar de knieviltbraam, waarvan de bladeren een bleke, enigszins viltige achterkant hebben. De echte klimmers zijn viltige roggebraam (met groene, witgerande knoppen) en de zandhaagbraam (met lichtroze bloemen). Kruipt de braam laag bij de grond? Dan kan het de Friese randbraam zijn, met witte tot lichtroze bloemen, of de rode grondbraam, met donkerroze tot bijna rode bloemen. De verschillende braamsoorten zijn te vinden in Bij de bramen langs, een mooi boek met foto’s van en teksten over bramen en hun liefhebbers, deels in het Fries, want het is een uitgave van het Friese Brommels! Dat is een groep vrijwilligers die jaarlijks een bramenplukfestijn organiseert (www.brommelsfestijn.nl).

Er zijn nog veel meer soorten bramen, alleen al in Nederland meer dan tweehonderd, waarvan er vele zeldzaam zijn. De algemene soorten houden van mest en doen het goed in bosjes op het overbemeste platteland, waar ze andere planten overwoekeren. Daar bieden ze wel een relatief veilig, want stekelig en ondoordringbaar plekje aan tjiftjaffen en zwartkopjes, winterkoningen en roodborstjes, die er een nestje zouden kunnen bouwen. Toch kijken veel natuurbeheerders neer op de braam, omdat ie zo algemeen is en omdat ie zijn algemeenheid dankt aan de mest uit de intensieve landbouw.

Maar dan vergeten ze de enorme verscheidenheid aan braamsoorten. Het is een lastige plantenfamilie waarvan niet alle soorten gemakkelijk van elkaar te onderscheiden zijn. Maar met de zes hierboven genoemde soorten heb je een mooi begin.

(Natuurdagboek Trouw dinsdag 5 februari ’19)