Vroeger broedden tapuiten in Nederland. Ze zijn grotendeels verdwenen, al moddert hier en daar een groepje broedvogels voort. Ze zijn al jaren aan het uitsterven. In april en september zijn ze er wel, dan trekken ze door Nederland. In de duinen, op de hei, langs akkers… Tijdens de vlucht zijn ze gemakkelijk herkenbaar aan hun spierwitte stuit.

Tapuiten broeden in verlaten konijnenholen. Konijnen zijn eerst door myxomatose, later door de ziekte VHS in aantal gedecimeerd.

Tapuiten voeren hun kuikens keverlarven en rupsen. Daarvan zijn er meer in kort gras. In kort gras zijn ze door tapuiten bovendien te vinden, in lang gras of andere planten niet. De duinen zijn de laatste jaren overgroeid en verruigd met lang gras, grote planten, kruipwild en andere struiken. Dat kwam door meststoffen die uit de landbouwgebieden overal heenwaaien. Mest voor plantenweelde.

Konijnen hadden het gras kort kunnen houden. Maar waar konijnen zich na hun massa-sterfte weer een beetje herstelden, waar schapen de vegetatie bedwongen en waar namaak-konijnenholen werden ingegraven, als ondergrondse nestkastjes, ging het de tapuiten niet beter. Alsof schaarste van zowel voedsel als broedplek nog niet genoeg was, bleek er meer aan de hand.

Stichting Bargerveen, ooit door de uitbundige en helaas overleden bioloog Hans Esselink opgericht voor onderzoek naar klauwieren in het Bargerveen, bestudeert al jaren tapuiten. De laatste ontdekking is dat veel tapuiteneieren niet uitkomen. Daar blijken meestal misvormde kuikenembryo’s in te zitten. En dat komt doordat ze vergiftigd zijn. Ze zitten eivol dioxines en pcb’s. Die giffen komen via opgegeten insecten in de vogels en hun eieren terecht.

Maar hoe komen de giffen in de insecten? Welk schandaal gaat hierachter schuil?