Rode bessen
De lijsterbessen lijken roder dan in andere nazomers. De oranjerode kleur wordt veroorzaakt door flavonoïden, stoffen die voor planten allerlei functies vervullen. Ze beschermen bijvoorbeeld tegen UV-straling in zonlicht. Daarom kleuren sommige appels aan de zonzijde roder dan aan de schaduwkant. Ook bladeren bevatten rode flavonoïden. Ze worden zichtbaar als een boom het bladgroen uit de bladeren trekt, wanneer die bladeren minder licht vangen vanwege de kortere daglengte. Dan krijgen groene bladeren hun herfstkleur.
Het zou kunnen dat lijsterbessen na deze zonnige zomer roder zijn dan anders. Maar duindoorns, meidoorns, vuurdoorns en rozebottels lijken me niet roder dan anders. Ook aan die struiken rijpen de bessen nu. Ideaal voor spreeuwen, lijsterachtigen en andere vogels, die zich tijdens hun slopende herfsttrek en voor de karige winter eens lekker te barsten kunnen vreten. Lijsters poepen de soms giftige zaadjes snel weer uit en verspreiden zo hun eigen voorraadkast. Niet toevallig groeien op trekroutes van lijsters veel bessenstruiken.
Op Schiermonnikoog is dat mooi te zien. Veel lijsters volgen de kust en langs de buitenste duinenrijen en de voormalige stuifdijk kleuren de bosjes oranje, rood en paars van de bessen. Behalve lijsterbessen, meidoorns, duindoorns en duinrozen staan daar de vlierbessen en vogelkersen in vol ornaat. Ideaal voor de zanglijsters die nu massaal passeren. Nog even en ze worden gevolgd door een volksverhuizing van koperwieken. De eerste kramsvogels zijn gearriveerd. Ook spreeuwen, al dan niet van plan naar Engeland of Frankrijk af te taaien, smullen van de bessen.
Meerdere zwarte roodstaarten en grauwe vliegenvangers scharrelen door de bessenstruiken, evenals fitissen en tjiftjaffen. Maar misschien pikken die liever de insecten tussen de bessen uit dan de bessen zelf.
(Natuurdagboek Trouw 2 okt. 2013)