Paddestoelen onder de berken
Ondanks de droge zomer staken allerlei herfstpaddenstoelen al begin augustus de kop op. Sinds een paar buien schieten ze uit de grond. Op een wandeling door de Kooiduinen op Schiermonnikoog zien we veel paddestoelen die met berken samenwerken.
Geliefde en ik volgen piepkleine paadjes. Ik verwacht de eerste reuzenparasolzwammen maar die houden zich nog schuil. Wel zien we berkenboleten, met dikke, halfronde, vlezige hoeden op buikige stelen. Berkenboleten doen me denken aan zo’n houten paddenstoel om sokken mee te stoppen. Boleten hebben vaak sprookjesachtige vormen. Eekhoorntjesbrood is de bekendste boleet.
Ook treffen we veel berkenrussula’s aan, gele berkenrussula’s. Veel russula’s hebben kleurige hoeden op witte stelen. Meerdere soorten zijn zo rood als een vliegenzwam maar dan zonder stippen. Daar zien we er ook een van: waarschijnlijk de braakrussula, hoewel hij door een muis aangevreten is. Die heeft vast overgegeven. De berkenrussula’s zijn opvallende verschijningen, hoewel hun gele hoeden soms lijken op gevallen herfstbladeren.
Gele berkenrussula’s groeien op vochtige grond onder berken, met wie ze samenwerken. Ze ruilen suikers tegen water en andere stoffen. Dat doen de berkenboleten ook.
Minder kieskeurig in boomsoort zijn de roodbruine slanke amanieten, midden op het paadje. Ze werken samen met loof- en naaldbomen, daarin zijn ze ruimdenkend, net als de parelamanieten die we zien. Parelamanieten zien eruit als vliegenzwammen, met een grijze in plaats van rode hoed. Vliegenzwammen zijn ook amanieten.
Sommige zwammen zijn niet alleen eetbaar, maar ook nog smakelijk. We laten ze nochtans staan. De meeste paddestoelen zijn omver getrapt. Paddestoelen vernielen is zinloos geweld. Maar het zou onbedoeld gedaan kunnen zijn door de koeien en paarden die hier loslopen, en die vast dezelfde paadjes als wij volgen, en ze waarschijnlijk zelfs hebben gevormd.
(Natuurdagboek Trouw dinsdag 10 september ’19)