Kieviten, kemphanen, kwikstaarten en goudplevieren bevolken Arkemheen, een van ’s lands oudste polders, uit 1356. De weilanden zijn al die tijd ontsnapt aan de verwoestingen van de ruilverkaveling. De sloten kronkelen nog op Zuiderzeese wijze.

Arkemheen is weidevogelgebied. Vroeger kon je er in de lente baltsende kemphanen zien en in de winter kleine zwanen. Die Siberische zwanen kunnen dankzij klimaatverandering noordelijker blijven. Ook kemphanen hoeven minder ver zuidwaarts te reizen, en blijven daardoor juist in Arkemheen.

Net als de kieviten, goudplevieren en witte kwikstaarten zullen die kemphanen zich naar het zuiden haasten, zodra het overdag vriest. Maar hoewel het koud is, is het windstil en zonnig en maakt het land een lenteachtige indruk, met rammelende hazen, dwarrelende kieviten en die kwikstaarten. Maar er zijn ook veel overwinterende ganzen en eenden. Die worden beloerd door een slechtvalk.

Henk Strietman loopt hier vaak rond, en ik loop met hem mee. We kennen elkaar van een Trouw-lezersreis naar Spitsbergen. Even warm aangekleed als toen genieten we van het gelige en net zo laag strijkende zonlicht. De zaagbekken, brilduikers, wintertalingen, smienten, slobeenden en kuifeenden worden in dat zonnetje gezet en zijn op hun mooist.

De kieviten zwermen samen met goudplevieren. Als ze bij een plasje neerstrijken ontdekken we vier bonte strandlopers in de menigte. Enkele tientallen wulpen houden zich afzijdig. Een watersnip vliegt over, herkenbaar aan zijn gedrongen lijf met eindeloze snavel. Er scharrelen een paar honderd kemphanen.

Die zullen in de lente wegtrekken; we hebben ze als broedvogel bijna geheel weggejaagd uit Nederland, waar ze nauwelijks rustig, vochtig grasland kunnen vinden om te broeden. Maar nu zijn ze er, en Henk zag laatst zelfs een haan met witte lentehals! Die verdraagt niet alleen de winter, maar trekt zelfs geen winterkleed meer aan.

(Natuurdagboek Trouw donderdag 14 januari ’21)