Vlinders zijn er niet veel in de winter, maar ze zijn er wel. Diverse nachtvlinders wisselen elkaar gedurende de donkere maanden af. Momenteel is de voorjaarsspanner op zijn retour, terwijl de voorjaarsboomspanner piekt.

Als zo’n spanner rust, vouwt ie zijn voorvleugels ontspannen over zijn achtervleugels en over elkaar. Er zigzagt een vage lijn dwars over die voorvleugels. Een gegolfde slinger van halve rondjes die elkaar telkens in een punt raken.

Een voorjaarsboomspanner is een slanke vlinder van nog geen twee centimeter. Het mannetje is gemakkelijker van het vrouwtje te onderscheiden dan van andere soorten, want het vrouwtje heeft geen vleugels. Dat zit op een boom te smachten tot haar vliegende prins haar komt halen. Ze lift dan met haar held mee, onderwijl parend of haar leven ervan afhangt. Het leven van haar nageslacht hangt daar inderdaad van af, zelf zal ze na het eitjes leggen sterven.

Lang leven die winterse nachtvlinders doorgaans toch al niet. Ze eten niets, dat hebben ze als rups al genoeg gedaan. Ze hebben geen knaagkaken meer, ze zijn er alleen om nog even te paren, dan is hun leven voltooid. Ze kunnen doodgaan van uitputting, honger en kou, gegrepen worden door een vleermuis, een vogel of een bosmuis. “Om te leven, dacht ik, je zou een vlinder moeten zijn”, zong Boudewijn de Groot. Nou, ik dacht het niet. Het leven van een voorjaarsboomspanner is kort en zwaar. Op die paring na dan. Maar daar moeten die spanners wel een partner voor vinden.

Voor het vinden van op bomen smachtende vrouwtjes hebben lustige mannetjes ’s nachts weinig aan hun ogen. Ze vertrouwen op hun uitstekende reukorgaan: twee waaiervormige antennes.

Na het paren zetten vrouwtjes hun eitjes af op een loofboom. De eitjes komen eind april uit, als die loofboom blad vormt. Smullen! Tot in juni kruipen de rupsen schranzend rond. Daarna laten ze zich aan een lijntje abseilen. In de grond overwinteren ze in een cocon. In maart verpoppen ze zich en kruipen ze als nachtvlinders te voorschijn.

(Natuurdagboek Trouw maandag 13 maart 2017)