Paddestoelen zijn er niet alleen in de herfst, maar het hele jaar. Fluweelpootjes zijn echte winterpaddestoelen. Ze groeien op boomstronken en dode loofbomen en daar groeien ze altijd in bundels. Ze hebben hoeden in de oranjebruine tint van honing. Als jonkie zijn hun stelen geel, terwijl die gedurende hun leventje in bruine richting verkleuren. Die stelen hebben een fluweelzacht vachtje. Misschien houdt dat vachtje ze warm. Fluweelpootjes kunnen tegen vorst.

Fluweelpootjes zijn goed te eten en worden zelfs gekweekt, maar de kweek geschiedt in het donker en daar blijven het bleekneusjes. Ze zijn vooral geliefd bij oosterse koks, die er soep van koken. Hun Latijnse naam flammulina doet denken aan vlammetjes, maar dat is een ander gerecht dan deze zwammetjes.

Zoals alle zwammen zijn fluweelpootjes de vruchten van hun zwamvlok in de dode boom. In die zwamvlok, een draderig netwerk, zitten eiwitten die na consumptie het menselijk immuunsysteem zouden versterken en het risico op kanker verlagen. Helaas eten mensen vooral de hoeden en nooit de zwamvlok, maar ook de stelen van deze enoki-take kunnen er iets van bevatten.

Voor de boom waar fluweelpootjes op groeien mag dat niet meer baten. Waarschijnlijk is zo’n boom al dood als de zwammen zich erop vestigen, al zou het kunnen dat ook een reeds verzwakte wilg of populier er op zijn oude dag nog bij leven mee opgezadeld wordt. Dan zullen de zwammetjes eerder de genadeslag geven dan genezing brengen. Tenslotte eet een boom geen fluweelpootjes maar eten de fluweelpootjes hem.

Hoewel paddestoelen slechts de vruchten zijn en je ze zou kunnen plukken zonder de zwam te schaden, vind ik plukken altijd jammer. Ik vind het niet leuk als ik afgebroken stelen zie in plaats van paddestoelen. Eetlustige mensen hebben bovendien vrijwel altijd grotere ogen dan magen en plukken doorgaans alles. Hoe lekker en gezond ook, de fluweelpootjes op de foto mochten blijven staan.

(Natuurdagboek Trouw maandag 16 jan. 2017)