Koekoeksbloem

De koekoeksbloemen bloeien. Koekoeksbloemen luisterden vijftig jaar geleden ons platteland op, maar doen dat nu alleen nog waar niet zo intensief geboerd, bemest en ontwaterd wordt. Bijna nergens dus. Nou, dat valt ook wel weer mee. Dagkoekoeksbloemen zaaien zich snel uit en doen het goed in parken en tuinen en aan bosranden. Dagkoekoeksbloemen zijn dieproze en hebben niet van die sprietige bloemblaadjes, zoals echte koekoeksbloemen. Op vochtige hooilanden bloeien nu echte koekoeksbloemen. Op Schiermonnikoog delen ze de duinvalleien met pinksterbloem, rolklaver, tormentil en brede orchis.
Echte koekoeksbloemen zijn lichter roze dan dagkoekoeksbloemen en hebben ingesneden bloemblaadjes. Koekoeksbloem heten ze niet omdat ze hun ei in andermans nest leggen, zoals koekoeken, koekoeksbijen en koekoekshommels. Nee, ze heten zo vanwege de klodders spuug van spuugbeestjes, oftewel schuimcicaden. Die groeien op in hun beschermende fluim. Ook andere planten krijgen zulke klodders, maar koekoeksbloemen blijkbaar vaker. Dat dachten de mensen vroeger althans. Ze dachten vroeger zoveel, ze dachten bijvoorbeeld dat het schuim van koekoeken afkomstig was. Van spuugbeestjes hadden ze nooit gehoord. Kennelijk kwamen de mensen vroeger niet op het idee om eens in zo’n klodder te kijken. Nee, als een of ander idee postvatte, dan was dat de waarheid, ook al bleek dat nergens uit. Dat gebeurt trouwens nog steeds, maar van het geloof in koekoeksspuug is de mensheid afgestapt.
Overigens is de echte koekoeksbloem zelf ook een schuimende plant. Het bevat althans saponine, een vergif dat in roerig water gaat schuimen en dat reinigend werkt. Sapo is Latijn en betekent zeep.
Een oude streeknaam van de echte koekoeksbloem is pinksterbloem. Want echte koekoeksbloemen bloeien met pinksteren, als de echte pinksterbloemen vrijwel zijn uitgebloeid.