Als u op het blad van een elzenboom kleine, zwarte kevers vindt, zijn dat waarschijnlijk elzenhaantjes. Die zitten ook weleens op hazelaars, wilgen en populieren, maar elzen zijn hun favoriet. Ze eten elzenblaadjes, waarin ze langwerpige gaten knagen.

Hun larven zijn nog een stuk hongeriger: haantjes de voorste. Drie weken lang doen ze vrijwel niets anders dan eten, eten, eten. Toch hebben de rupsjes ooit genoeg, waarna ze afdalen om zich op de grond onder dode bladeren te verstoppen en te verpoppen tot kever.

Elzenhaantjes zijn één van de ruim driehonderd soorten bladhaantjes die in Nederland voorkomen. Dat is nog geen procent van de hele keverfamilie, die 35 duizend soorten telt.

Indien u een els wilt behoeden voor haantjesvraat, kunt u larven en kevers van de blaadjes plukken, maar dat vereist enig bomenklimtalent. Makkelijker is de bladerlaag onder de boom op te harken en af te voeren. Dan worden de poppen ook afgevoerd. Er zijn allengs minder harken, ze maken plaats voor bladblazers. Met het wegblazen van blad verspreidt u de larven alleen maar.

Op internet zijn bestrijdingstips te vinden. Maar waarom zou u ze bestrijden? De bomen worden misschien wat kalend, maar ze overleven de kevers wel. Elzen zijn algemeen en dienen geen commercieel belang, behalve dat van de wichelroede-industrie. Elzenhout zou ideaal zijn voor wichelroedes.

Elzenhaantjes zijn fraaie, glanzende kevers, met gelede antennes. Ze zijn er in mei en begin juni, zetten honderden eitjes af en gaan dood. Die eitjes zijn oranje en kleven aan de onderkant van de blaadjes. Na een à twee weken komen de larfjes uit: klein en groen, maar als ze ouder worden, kleuren ze zwart.

Die larven zijn voedzame kost voor mezen, merels, roodborstjes, winterkoninkjes, zwartkopjes en voor een heleboel andere zangvogels en hun kuikens. In een omgeving met veel vogels komt de bestrijding van elzenhaantjes vanzelf op gang.

(Natuurdagboek Trouw dinsdag 19 mei 2020)