De laatste jaren vestigden zich tientallen rode wouwen in Nederland. Misschien doordat ze elders uit hun leefgebied verjaagd zijn? Het kan ook met klimaatverandering te maken hebben. In het buitenland lijken ze het hogerop te zoeken en ook noordelijk: in Zweden doen ze het goed.

Rode wouwen zijn grote, slanke roofvogels met een diep gevorkte staart, die ze als roer gebruiken voor hun soms spectaculaire manoeuvres. Ze jagen op vogels en kleine zoogdieren. In de Ardennen en Eifel vangen ze veel woelratten, op boerenerven. In Nederland zijn vrijwel geen woelratten meer en ook in het buitenland schrijdt de uitkleding van het landschap voort, al haalt geen land het daarin bij Nederland.

Des te opmerkelijker dat de wouwen uitwijken naar Nederland. Te meer daar rode wouwen tijdens de eileg gevoelig zijn voor verstoring. ‘Dat wij hier staan kan de vogels ervan doen afzien in dit bosje te broeden’, vertelt wouwenkenner Mark Zekhuis, medewerker van Landschap Overijssel en zelfstandig natuuradviseur. ‘Ik heb meegemaakt dat een bulldozer een naburig zandpad egaliseerde en dat het nest meteen verlaten werd.’

Zekhuis neemt me mee op zijn zoektocht door Salland, waar meerdere rode wouwen hebben gebroed. Maar vorig jaar boekte slechts één paar er broedsucces, zoals te lezen valt in roofvogelblad De Takkeling. Die misère bleek ook in andere delen van het land de trend. Er nestelden in 2022 weliswaar nog dertig paren, maat slechts veertien daarvan brachten jongen groot.

Is de gestage toename daarmee voorbij? We zullen het dit jaar zien. Zekhuis en ik rijden en wandelen langs alle potentiële broedplekken en zelfs achter het stuur lijkt geen stipje in het uitspansel de man te ontgaan. We zien dan ook van alles, waaronder twee rode wouwen. Hun gebogen vleugels maken een bonte indruk en hun staarten lichten oranje op in het lage zonlicht. Zulke mooie vogels! Laten we zuinig op ze zijn.

(Natuurdagboek Trouw woensdag 26 april ’23)