Foute vogelnamen

Foute vogelnamen

Mannetje oud wijf. Foto Jerooen Reneerkens
Mannetje oud wijf. Foto Jerooen Reneerkens

In Zweden is de naam kaffergierzwaluw veranderd in het Zweedse equivalent van witstuitgierzwaluw. In het Nederlands zal dat ook vast eens gebeuren. Niet dat die Afrikaanse vogel in Zweden of Nederland voorkomt, maar dat staat het correcte taalgebruik niet in de weg. Het jammere van correct taalgebruik is dat het gauw een saai compromis wordt, waar niemand zich een buil aan valt.

De ijseend, in Brits Engels long-tailed duck geheten, langstaarteend, heeft inderdaad een lange staart. IJseenden kunnen in groepsverband uitbundig snateren en heten in de VS daarom ‘oud wijf’ en dan nog in de aboriginele vorm ook (het woord indiaan deugt ook vast niet): old squaw. Ik vind het wel een mooie naam, en indianen hoor je er niet over klagen, maar verstandige Euro-Amerikanen hebben besloten dat old squaw een denigrerende, racistische benaming is. Daar moet de eend dus de Britse langstaartnaam aannemen.

In Nederland doen we dat anders. Wij hebben een commissie voor vogelnamen die besloot dat het wouwaapje, het paapje en het witgatje voortaan woudaap, paap en witgat moesten heten. Niet uit consideratie met gekwetste apen, papen of bleekscheten, nee, uit taalkundige motieven.

We hebben ook één racistische vogelnaam veranderd. De Vlaamse gaai heet tegenwoordig gaai. Anders zou die boevige vogel aan Vlaams gajes kunnen herinneren. De Duitse kakkerlak, Japanse oester en Spaanse vlieg bestaan nog, maar zijn ook geen vogels.

Barbarijse valk en dito patrijs worden vooralsnog gehandhaafd. Barbarije was het land van de Berbers. Berbers betekent barbaren. Ook ruigpootuil, ruigpootbuizerd en ruigpoothoen hebben de censuur doorstaan. Een homoseksuele vogelaar die ik ken vindt die namen trouwens alleen maar grappig, maar dat zegt niets. Voor je het weet worden ook kwak, boomklever en beflijster weggecensureerd.

(Natuurdagboek Trouw vrijdag 6 maart 2015)

DELEN
Reacties zijn gesloten.