Eigen schuld van de grutto

Eigen schuld van de grutto

Grutto, © Hanneke Geerdink

Vlak voor mijn vakantie op Schiermonnikoog lees ik het laatste nummer van het vogeltijdschrift Limosa. Er staat een stuk in over tellingen van jonge grutto’s. Er is nog niet zoveel bekend over waar die zich verpozen als ze in de zomer op eigen benen staan. Hun eerste zomer dus, nadat ze net zijn groot gebracht. Een vrij grote verzamelplaats blijkt te liggen in de polder van Schier. En warempel, uit de bus van de boot zie ik er tientallen door de weilanden stappen. Ze zijn grijs, net als de jonge storm-, zilver- en mantelmeeuwen, grijs als de lucht die deze zomer maar amper zijn wolken weet af te schudden.

Verrassend, uitgerekend Schier als verzamelplaats van jonge grutto’s. De weiden zijn rimpelloos begroeid met Engels raaigras, sommige percelen voor een seizoen ingezaaid met maïs. Deze landbouwgrond moet zo langzamerhand doordrenkt zijn van drijfmest. Als kind woonde ik bij het bos, waar in april geen grutto’s te horen waren. Maar op Schier werd ik in vele paasvakanties verwend met het ‘o-grut-o-grut’ van de vogels. De laatste jaren echter is dat koor gedempt tot een enkele solo.

En dan toch tientallen jonge grutto’s. Ze zijn er waarschijnlijk niet allemaal uitgebroed, ze komen waarschijnlijk ook van het vasteland. Misschien dat ze juist op de zwaar bemeste graslanden wormen vinden – ook kauwtjes, spreeuwen, kieviten en bovengenoemde meeuwen zie ik er wel; die lusten best een worm.

De veehouders van Schier hebben borden bij hun land gezet met foto’s van vier weidevogels en tekstjes eronder. Ze beschermen grutto’s, lees ik, die nochtans achteruitgaan vanwege roofvogels.

Slik.

Overal in Groningen en Friesland geven boeren vossen de schuld. Maar op Schier zijn geen vossen, terwijl de grutto er net zo hard wegkwijnt als overal. Maar de laatste jaren zijn er buizerds, dus dan krijgen roofvogels de schuld.

Lekker makkelijk. Terwijl ik lees, draait een boer zijn trekker met enorme mesttank het land op en begint stinkende voren te trekken met zijn mestinjector. Grutto’s waren hier al op hun retour voordat er buizerds broedden. En de baltsende kemphanen zijn in de jaren ’70 al verdwenen.

Onderzoekers als Theunis Piersma, Hans Schekkerman, Jos Hooijmeijer en Gerrit Gerritsen en vele anderen volgen grutto’s al jaren, van het ei tot de dood, van Friesland tot Guinee Buissau. Elk jaar zijn er 6 procent minder grutto’s dan het jaar ervoor. De gestage achteruitgang van die alom geliefde weidevogel ligt grotendeels aan het veel te lage aantal jiongen dat volwassen weet te worden. En dat ligt grotendeels aan het eentonige, te vroeg en te vaak gemaaide grasland. Jaar na jaar worden er te weinig grutto’s groot: te weinig insecten, te weinig dekking. De grutto die wel groot wordt, doet dat dankzij het eten van honderdduizenden insecten. En zoals een grutto insecten eet, eet een roofdier kuikens. Niet alle dieren zijn nou eenmaal strikt vegetarisch. Roofdieren hebben al langer kuikens, grutto’s al langer insecten gegeten dan mensen landbouw bedrijven.

Op het moderne boerenland zijn – het is allemaal in kaart gebracht – veel minder insecten dan op het boerenland waarin grutto’s goed gedijen. Maar als de teruggang van weidevogels de schuld is van de dieren die grutto’s eten, ligt het verdwijnen van insecten natuurlijk aan de dieren die insecten eten! Aan weidevogels dus. Dan is de grutto de schuld van zijn eigen uitsterven en kunnen wij onbekommerd doorgaan met nog meer raaigras en maïs uit die van mest vergeven bodem zien te persen.

DELEN

Eén gedachte over “ Eigen schuld van de grutto

  1. Hoi Koos,
    Nog verder na-genieten van het eiland? Graag nodig ik je uit een kijkje te nemen op www.schierweb.nl, een uitgebreide, informatieve website over Schiermonnikoog, uit passie voor het eiland en dagelijks onderhouden.

Reacties zijn gesloten.

Reacties zijn gesloten.