De kokmeeuw bewijst als geen ander dat het nieuwe jaar in december rond de zonnewende begint. Dan wordt meestal de eerste kokmeeuw met zomerse, zwarte kap gesignaleerd. Zelf zag ik al wel grijze koppies, maar een zwarte kokmeeuwenkap zag ik nog niet.

Strikt genomen is de zwarte snoet van kokmeeuwen niet zwart, maar donkerbruin. ‘Chocoladebruin’, schrijven de vogelboeken voor, wat niets zegt, want witte chocola bestaat ook, en een kokmeeuw heeft een gelaat dat een stuk donkerder is dan melkchocola. In het veld lijkt het algauw zwart, zeker tegen een lichte achtergrond.

Kokmeeuwen zie je vaak tegen een lichte achtergrond, namelijk de lucht. Als de zon opkomt, zie ik ze met oranje buiken over de tuin vliegen. De familie kauw die dan z’n ochtendronde vliegt, kleurt niet oranje. Zwart blijft zwart, wit verkleurt. Een prachtig gezicht.

Laatst trok een enorm kabaal mijn aandacht. Ik keek naar buiten en zag een zwerm kokmeeuwen op en boven de stadsvijver achter mijn huis. Kennelijk had iemand vanaf het bruggetje brood gestrooid. Kokmeeuwen hebben dat snel door. Ze maakten de traktatie zo snel soldaat, dat de toesnellende eenden te laat arriveerden. De meeuwen waren dan ook met tientallen. Ze hebben uitstekende ogen en houden elkaar goed in de gaten. Maar soms staan ze in zichzelf gekeerd op een grasveldje te trappelen om wormen naar boven te lokken.

De meeste hebben nog een witte kop, op het zwarte oog en oor na. Hun poten en snavel vlammen bloedrood op in de zon. In maart zoeken ze hun broedplek en partner op en huizen ze een paar maanden in de kolonie op een ven op de hei, op een kwelder of op een groen strand.

De kokken die nu al verkleuren, zijn nauwelijks eerder klaar met ruien dan hun soortgenoten die nog geen enkel teken van vergrijzing vertonen. Ze ruien alleen langzamer. De late doen er maar een paar weken over, zodat ze ook in maart zwart, eh… chocoladebruin zijn.

(Natuurdagboek Trouw woensdag 22 januari ’20)