Sinds we als mensen de natuur in kaart brengen, heeft het er nog nooit zo slecht voorgestaan met de vlinders. Iedereen weet hoe dat komt, maar dat is niet voldoende om de oorzaak aan te pakken. Er zijn altijd lieden die de algemeen bekende oorzaak in twijfel trekken. Er zijn ook meerdere oorzaken te bedenken en zie: twijfel is gezaaid, de waarheid zal wel in het midden liggen. En wie dan de bonte zandoogjes in zijn tuin ziet fladderen, zou zomaar kunnen denken dat het met de vlinders wel meevalt.

Op het Nederlandse platteland zijn grote gebieden vlindervrij. Daar wordt op lappen grond van vijf bij vijf vierkante kilometer een jaar lang bijvoorbeeld niet één bruin zandoogje gezien. Dat was dertig jaar geleden een algemene vlinder. Zijn bonte neef is dat nog steeds. Sterker nog: het bonte zandoogje neemt zelfs toe! Er zijn vaak enkele soorten die gedijen als andere lijden. Het bonte zandoogje is zo’n bofkont.

Het bonte zandoogje stelt weinig eisen aan zijn leefomgeving. Overal waar maar een paar bomen of struiken staan, kunnen bonte zandoogjes gedijen. Op het platteland hangen de vlinders vooral rond in de dorpen. Ze houden van warmte en stellen in Nederland de klimaatverandering op prijs.

Bonte zandoogjes zijn tamelijk mobiel, ook de vrouwtjes kunnen behoorlijke afstanden vliegen. Ze verspreidden zich de laatste decennia over het hele land. Ze planten zich bovendien rap voort, met drie generaties per jaar. In augustus kunnen ze op sommige plekken met vele rondfladderen. Vaak zitten ze op een blad met gespreide vleugels te zonnebaden, zoals op de foto. Als een zonnebadend mannetje een ander mannetje ziet, zet hij de achtervolging in kan het schermutselende tweetal tientallen meters omhoogvliegen.

Het is fijn dat er een vlinder is die het goed doet. Voor zo lang als het duurt. De piek lijkt te zijn gepasseerd; zelfs bonte zandoogjes gaan een keer dood van u weet wel.

(Natuurdagboek Trouw woensdag 18 augustus ’21)