Over een fietspad fiets ik tussen twee nog kale akkers. Er zal wintertarwe gezaaid worden. Aan één kant staat een bloemenrand van een meter breed. Wilde peen, cichorei, luzerne, pastinaak, phacelia, kamille, korenbloem, knoopkruid. Veel is al uitgebloeid, maar er is nog kleur.

Ik zie niet veel, maar wel wat insecten op de bloemen. Kleine vossen, atalanta’s en dagpauwogen, aard- en akkerhommels, kegelbijvliegen en blinde bijen. Gewone insecten. De honderden soorten die eisen stellen aan hun omgeving, zoals een specifieke plantensoort voor hun larven, ontbreken.

Wilde bloemen die als onkruid op akkers groeien zijn vaak eenjarig en handhaven zich via hun zaad, dat het volgende seizoen ontkiemt. Helaas overleeft het zaad tegenwoordig de winter niet meer. Het deel van de graanoogst dat als zaaigoed wordt gebruikt, krijgt een chemische behandeling met pesticiden. Het zaad van wilde plantjes kan daar niet tegen.

Ooit algemene akkerbloemen als spiegelklokje, guichelheil, bolderik, dravik en aardaker zijn zeldzaam geworden of uitgestorven. Zelfs klaprozen en korenbloemen zie je nauwelijks meer. Bloemenranden compenseren dat verlies niet. Zulke randen bestaan bijna overal uit dezelfde soorten, ongeacht of die ooit in de streek voorkwamen. Waar geen akkerbloemen meer zijn, is natuurlijk ook geen akkerbloemenzaad. Er zijn een paar betrouwbare kwekers in Nederland (Cruydt-Hoek, Bolderik, Biodivers), maar Zuid-Europese zaadmengsels met exotische soorten zijn goedkoper. Niemand controleert of die zaden gifvrij zijn geteeld. Ik ken verhalen van voor bijen verhandelde bloemen die onder de insecticiden zaten.

En ja hoor, ook deze rand is Zuid-Europees. Ik zie inkarnaatklaver, een zuidelijke soort. Prachtig dieprood, dat wel.

Maar laat ik niet klagen en mijn zegeningen tellen. Misschien is een kleurig, exotisch bloemenrandje het hoogst haalbare in ons van de natuur vervreemde land.

(Natuurdagboek Trouw vrijdag 1 okt. 2021)