Als Joop Verburg me de vlindertuin van Zuidwolde laat zien, lijkt hij meer op bijen uit te zijn dan op vlinders. Maar dat komt omdat de vlinderman zich recentelijk in bijen heeft verdiept. Hij vertelt dat hij op bosandoorn een bij had gevonden, waarvan hij dacht dat het een sachembij was. Na bestudering van de foto’s bleek het echter een andoornbij te zijn. Even was hij teleurgesteld, toen las hij dat de andoornbij een van de sachembijen is.

Het was nog te vroeg en te bewolkt voor bijenbezigheden. Wel vonden we een duttende tronkenbij. Solitaire bijen moeten ook slapen. Ineens zagen we de ene na de andere bij op een bloem zitten; vooral goudsbloemen en korenbloemen. Telkens één bij per bloem. Het waren vrij grote, harige bijen, met een oranjegeel bontje in hun nek en geelbehaarde pootjes, waaraan de bijen hun soortnaam danken. Het waren pluimvoetbijen.

Joop nam er een op de hand, en zette haar weer terug. De bij leek er niet van op te kijken, laat staan dat ze zou steken. Solitaire bijen zijn niet agressief. Waren de bijen nog in ruste? Misschien, al zijn pluimvoetbijen vaak ’s morgens vroeg al bezig met stuifmeel verzamelen.

Solitair betekent alleen. Solitaire bijen leven niet in een volk met honderden zusters, om hun aller moeder-overste te dienen, maar maken elk hun eigen nestje. Wat pluimvoetbijen aangaat houdt daar hun einzelgängerigheid wel op. Ze graven holen in de grond, vaak tussen tegels of straatstenen, en doen dat graag in grote groepen. Ze prenten zich de directe omgeving van hun holletje in en vinden altijd de weg terug naar hun eigen hol, zoals ook u geen moeite heeft met uw boodschappen de juiste voordeur terug te vinden.

Zo’n hol is een tunneltje dat wel een meter diep kan zijn, en zijgangen heeft waarin de bij een stuk of tien broedcellen inricht. In zand graaft het makkelijker dan in klei en pluimvoetbijen komen dan ook meer voor op zandgrond.

(Natuurdagboek Trouw woensdag 1 juli ’20)