De droogte doet bomen vergelen en bladeren afvallen. Ik merk dat ook appels vroeger vallen dan anders, sommige althans. Mijn appels, doorgaans pas eind oktober klaar voor de pluk, zijn nu al verleidelijk groot en gelig. Dankzij de vele zonneschijn rijpten ze vast sneller.

Er zijn al heel wat appels gevallen. Maar hoe rijp die soms ook lijken, de meeste zijn klein en blijken een gaatje te hebben. Uit een opengesneden appel grijnst een rottend klokhuis me aan. De pitten zijn gegeten door een rupsje van een fruitmot. Daardoor stopt de groei en begint de appel eerder te rijpen. En valt ie vroeger.

Een fruitmot is een kleine nachtvlinder die als rups in een appel, peer of andere vrucht leeft. Na zijn wekenlange maaltijd knaagt hij zich naar buiten, om zich in een kiertje in de stam, onder boombast of onder bladeren op de grond te verpoppen. Een zichtbaar wormstekige appel huisvest de ‘worm’ dus niet meer, die is er al uit.

Als een zomer koud is en kort duurt, leggen fruitmotjes één keer eitjes. In een warme, lange zomer doen ze dat twee keer. Deze zomer vermenigvuldigden ze zich voortvarend. De aangetaste appels gooi ik in de bosjes voor merels en egels.

De meeste fruitmotten komen trouwens niet toe aan verpoppen. Zolang ze in een appel zitten zijn ze veilig, maar steken ze hun kopjes door de schil, dan wacht daar een legertje mezen. In mijn tuin althans hield een koolmezengezin wekenlang de wacht. Eerst vlogen vader en moeder mees af en aan tussen appelboom en nestkast. Later zwermde het gezin de boomkruin door. Geen betere rupsenbestrijding dan mezen en je hoeft er niets voor te doen. Als fruitteler zou ik mezen koesteren.

Met vergif zadel je jezelf op met werk, onkosten en wellicht gezondheidsproblemen. Ook de rupseneters gaan ervan dood en de insecten kunnen resistent worden. Op termijn kun je fruitmotten meer hinderen met sluipwespen, maar met mezen toch wel het meest.

(Natuurdagboek Trouw donderdag 24 september ’20)