In het nieuwe nummer van De Levende Natuur, over bossen, waarschuwt paddenstoelenkenner Rob Chrispijn voor het verdwijnen van bossen met de bijbehorende paddenstoelen, zoals cantharellen. Bossen op voedselarme zandgronden zijn voor de afbraak van gevallen bladeren aangewezen op paddenstoelen. Na zeventig jaar onder de stikstofdeken zijn de meeste van die bossen vergrast of hebben ze een te dikke strooisellaag voor specifieke paddenstoelen (en planten). Die worden dus zeldzaam of verdwijnen.

Je zou denken: ga de neerslag en de effecten van stikstof tegen, maar in plaats daarvan versnellen sommige beheerders de effecten van stikstof juist, door voedselarme bossen om te zetten in voedselrijke. Ze kappen plukjes bomen in die bossen, en planten er bomen met snel verterend blad voor in de plaats. Daardoor wordt de grond vruchtbaarder. Er ontstaat een ander bodemleven, met regenwormen, dat de vertering van strooisel van paddenstoelen overneemt. Bossen met eiken, beuken, dennen en berken worden zo vervangen door bossen met linden, esdoorns, hazelaars en populieren. Het houdt bosbeheerders aan het werk, maar volgens Chrispijn is het risico groot dat die bossen met bijzondere bospaddenstoelen (en -planten) verdwijnen.

Dat veranderen van bos wordt soms toekomstbestendig maken genoemd. Dat klinkt mooi, maar het komt neer op het verergeren van de effecten van stikstof. Onder de stikstofdeken verdwijnen de gevoelige soorten vanzelf wel. Waarom zou je dat probleem in hemelsnaam willen versnellen? Zo wordt ook al gesproken over klimaatbestendig maken van bos, door sparren en berken te kappen en zuidelijke boomsoorten te introduceren.

Het is alsof je de Noordpool klimaatbestendig maakt door de ijsberen te vervangen door bruine beren. Of dat je een vochtig hooiland toekomstbestendig maakt door de orchideeën te vervangen door brandnetels die beter tegen stikstof kunnen.

(Natuurdagboek Trouw maandag 27 maart 2023)