De bijen zwermen uit, voor zover er nog bijen zijn dan, want ze gaan met volken tegelijk dood. Jeanette Essink betrapte ze afgelopen week op winterakoniet, helleborus, krokus, sneeuwklokje, mahonia en struikkamperfoelie. Vorige zomer viel me op een gemaaid gazon op dat sommige bijen van rode klaver naar rode klaver zoemden, andere van witte naar witte. Specialisatie is heel gebruikelijk bij bijen, schreven twee lezers. L. van der Does stuurde kopieën uit Het Grote Bijenboek van R.P. Groenveld uit 1961. Volgens Groenveld keert een bij terug naar de bloem die ze het eerste met succes bezoekt. Culinaire avonturiers zijn honingbijen niet. Voor de bestuiving van bloemen is dat wel zo handig, want ‘zouden we meer en betere appels krijgen, als de bij stuifmeel van paardebloem en koolzaad op de stampers van appelbloemen overbracht’? Geen bij zal zich zorgen maken over die bestuiving, maar bijen hebben er wel baat bij. Hoe meer bloemen, hoe meer bijenvreugd. Daarom leek het me gevaarlijk voor de bijen, dat we ons gehele platteland van graslanden vol boter- en pinksterbloemen en akkers vol klaprozen en korenbloemen en bloemrijke bermen en slootkanten in korte tijd hebben veranderd in een groene bloemloosheid. Maar nu de honingbijen aan het uitsterven zijn, lijkt dat andere gevolg te hebben. Veel bijen lijden onder varroa-mijten. Die mijten kunnen weer het gevolg zijn van een tanende conditie van bijen, die verzwakt zijn door landbouwgif. Het televisieprogramma Zembla legde zaterdag inderdaad een geloofwaardige link met landbouwgif. Er zijn diverse onderzoeken waaruit blijkt dat bijen niet opgewassen zijn tegen het insecticide imidacloprid. Met dat spul wordt gewaszaad behandeld, waardoor de hele plant giftig zou worden, ook het stuifmeel en de nectar waarmee bijen naar hun korf vliegen. In de jaren ’90 kwam dit middel op de markt en begon de bijensterfte. In veel landen is het alweer verboden. In Nederland niet, en nergens gaan de bijen zo massaal dood als in Nederland. Het ministerie van Landbouw en de Wageningen Universiteit ontkennen het verband met het gif. Kennelijk zijn er in de agrarische sector grote belangen gemoeid met dat vergif. Dat betekent dat sommigen er kapitalen aan verdienen. Me dunkt dat de agrarische sector minstens zo grote belangen heeft bij honingbijen, maar de belanghebbenden in kwestie moeten ook uitstekende contacten hebben in Wageningen en Den Haag, om politiek en wetenschap af te houden van onderzoek naar dat vergif. Want vele soorten bloemen hebben bijen nodig voor de bestuiving. Ook bloemen van landbouwgewassen.
