Op Schiermonnikoog en in de buurt van Groningen kijk ik  uit naar de invasie van lijsterachtigen uit Scandinavië. Eind september kwamen de zanglijsters op gang en inmiddels komen de eerste koperwieken binnen, maar van grote hoeveelheden merk ik niets.

De trek van lijsterachtigen kan in één klap losbarsten. Dan zitten de bessenstruiken ineens helemaal vol. Misschien gaat daar een koude nacht in hun verblijfsplaats aan vooraf, waarin ze dachten: wegwezen. Misschien is het gaan regenen, na een lekker herfstzonnetje. Misschien draait de wind of raakt de bessenvoorraad op. Waardoor dan ook, ineens wemelt het van bijvoorbeeld merels. Dat heb ik deze herfst nog niet meegemaakt.

Zanglijsters gaan merels meestal voor, koperwieken volgen. Hekkensluiters zijn de kramsvogels, die ineens het luchtruim vullen met hun ge-‘tjaktjaktjak’. Kramsvogels zijn groter dan zanglijsters, en wat rijker gekleurd. Koperwieken lijken op zanglijsters, maar zijn wat kleiner, hebben een duidelijke wenkbrauwstreep en oranjebruine vlekken onder hun oksels.

Mondjesmaat passeren er ook grote lijsters en beflijsters. De eerste lijken sterk op zanglijsters, de laatste zijn overwegend zwart maar hebben een witte band dwars over hun borst.

Ik vind het altijd jammer dat de zwaluwen en vele andere zangvogels in de herfst vertrekken, maar de lijsters, vooral koperwieken en kramsvogels, zijn aangename vervangers.  Beide soorten overwinteren bij ons en kunnen tot mei waargenomen worden. Koperwieken zeggen geen ‘tjaktjaktjak’ maar laten hoge, schrille piepjes horen. Koperwieken en kramsvogels schuimen in al dan niet gemengde groepen een bosrand af, al zijn er ook individuen die de late appels uit een tuin snoepen.

Ik loop af en toe hoopvol een drie kilometer lange bosrand in de buurt af, die vol bessen zit: lijsterbes, meidoorn, vlier, kornoelje en nog rozenbottels ook, maar nee, geen lijsterachtige te bekennen.

(Natuurdagboek Trouw donderdag 14 oktober ’21)